وقایع و حوادث شهریور تا آبان 1401 در کشور و تحرک سازمان یافته دشمنان کشور در خارج از ایران جهت اجماعسازی در افکار عمومی مخالفان و اپوزیسیون داخلی و خارجی، نشان از آن دارد که دشمنان به صورت جدی درتلاشند تا پروژههای نوینی را در راستای ایرانستیزی طراحی و در بستر مسائل حقوق بشری، پیادهسازی نمایند.
راهبرد ایرانستیز، بهخصوص در حوزههای فرهنگی، یکی از موانع در سیاست خارجی، روابط جمهوری اسلامی ایران با جهان اسلام، همسایگان و جهان محسوب میشود. پیشنیاز مقابله با پروژه ایرانستیزی، تمرکز برروی علتشناسی الگوهایرفتاری، روشها و برنامههای دشمن و شناخت دقیق آنهاست. یکی از روشهای برنامهریزی شده نظامسلطه علیه ایران، مسئلهسازی، حاشیهسازی و بهرهبرداری از تفاوتهای فرهنگی است که به یک روش دائمی تبدیل شده است. ایرانستیزی یک واقعیت آشکار است که آمریکاییها، رژیم صهیونیستی و برخی از دولتهای اروپایی به آن اعتراف کردهاند. هزینههای زیادی برای خنثیسازی توطئههای دشمنان به کشور تحمیل میشود، اما راههای مقابله با آن هم مهیاست. از جمله این راهها میتوان به آگاهی بخشی داخلی و بینالمللی، مقاومت هوشمند فرهنگی در مقابل آنها، اقدامات منظم حقوقی و اقدامات مؤثر در حوزه دیپلماسی عمومی اشاره کرد.
پیش از این، ایرانستیزی بر پایه موضوعات هستهای مطرح میشد. اما در این برهه از زمان، موضوع حقوق بشر در اولویت قرار گرفته است. در واقع یک جابهجایی در اولیتهای ایرانستیزی از سوی نظام سلطه و دولتهای غربی به وجود آمده است و اولویت مطرح شدن مسائل حقوق بشری بالاتر از مسائل هستهای قرار گرفته است.
مجمع جهانی صلح اسلامی با برگزاری یک نشست با حضور نخبگان و صاحب نظران، به دنبال هم اندیشی و تحلیل دقیقتر مسائل و طراحی راهکارهای پیشرو، به ویژه اقدامات دیپلماسی عمومی، می باشد.
اهداف نشست
- تبادل نظر با نخبگان و کارشناسان جهت ارزیابی دقیق مسائل و طراحی اقدامات مقابل؛
- فعال سازی نخبگان و فعالان حوزه دیپلماسی عمومی و فرهنگی جهت متنوع سازی اقدامات؛
- پدیدهشناسی و ایدهپردازی در خصوص دیپلماسی عمومی و بررسی روند آن در سالهای اخیر و اقدامات پیشرو؛
- بسترسازی برای تعامل نخبگان در حوزه ایرانستیزی و حقوق بشر در داخل و خارج و فعالسازی جبهه خودی؛
- مفهومسازی پیرامون حقوق بشر اسلامی و تنظیم اقدامات ایجابی و تولید محتوای لازم؛
- تولید ادبیات مفهومی و مقابله با سیر گسترده اقدامات اخیر ایران ستیزی و اغتشاشات خارجی.
اقدامات
دبیرخانه نشست با مشارکت صمیمانه و مؤثر مراکز علمی و فرهنگی و اندیشمندان ایرانی، کوشیده است تا با اقداماتی، زمینه برگزاری سلسله نشستهایی را فراهم کند که بتوانند به تحلیل دقیق وتنظیم راههای خلاقانه پیشرو کمک کنند. در زیر به بخشی از این اقدامات اشاره می شود:
- طراحی نشست با کمک جمعی از نخبگان و کارشناسان و انجام هماهنگی با دستگاه های ذیربط؛
- تنظیم اهداف نشست؛
- مطالعه، تدوین و اعتبارسنجی سند « حقوق بشر، ایران ستیزی و دیپلماسی عمومی» برای ارائه در جلسه و دریافت نظرات نخبگان و اعتبارسنجی آن؛
- تنظیم لیست مدعوین ، اعم از مسئولان، نخبگان و کارشناسان؛
- ارسال دعوتنامه و پیگیری حضور مخاطبان؛
- هماهنگی برای تامین مکان مناسب برای برگزاری نشست. که بر اساس بازدیدها، «سالن اروند» موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس انتخاب شد. لازم است از همکاری مدیرعامل محترم موزه و مسئولان ذیربط کمال تشکر را بنماییم.
- هماهنگی با یک مجموعه مستندساز صدا و سیما(ایران فکر) برای ضبط و بهرهبرداری از این نشست. تمام نشست ضبط و مقرر شد در شبکه یک سیما استفاده شود.
- استقبال ۵۰ نفر از کارشناسان و نخبگان از نشست؛
- برنامهریزی برای مدیریت جلسه با کمک دبیر نشست-آقای پاکآیین- و ارائه سند آماده شده و دریافت نظرات نخبگان؛
- جمع بندی و تنظیم گزارش نهایی از یافته های نشست و ارسال برای مسئولان نهادهای غیردولتی همراه و کارشناسان مرتبط.
دستاوردها
- درخواست کنشگری فعال در خارج از کشور با تأکید بر نقش سفرا و رایزن های فرهنگی ؛
- بحث در خصوص شیوههای مقابله با ایران ستیزی، اسلام هراسی و شیعه هراسی از طریق برنامههای ایجابی و ارشادی ؛
- شناخت ظرفیتهای غیردولتی برای فعال کردن دیپلماسی عمومی؛
- به چالش کشیدن نقض حقوق بشر غربی خاصه در موضوع سلامت و درمان؛
- ایجاد حرکت در جهت انسجام ملی برای مقابله با ایران ستیزی در میان نخبگان؛ که به خوبی انجام شد.
- ائتلافسازی در حوزه حقوق بشر برای دفاع از منافع جمهوری اسلامی ایران در میان نخبگان؛
- تأکید بر معرفی نقاط قوت جمهوری اسلامی ایران و دستاوردهای کشور در خارج از کشور؛
- فعال کردن نهادهای مدنی برای مقابله با ایران ستیزی و مسائل حقوق بشری؛
- بسترسازی برای اجماع شبکه نخبگی داخلی؛ جهت مقابله با ایران ستیزی.
چکیده سخنرانی حاضران
دکتر داود عامری
دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی
داود عامری، رئیس نشست و دبیر کل مجمع؛ ضمن تبیین سند حقوق بشر و ایران ستیزی، ایران ستیزی را یک سیاست اعلامی از سوی دشمنان نظام، بهویژه رژیم صهیونیستی، دولت آمریکا و وابستگان آنها، پس از پیروزی انقلاب اسلامی عنوان کرد و گفت: راهبرد ایرانستیزی با مؤلفههای گوناگون به دنبال تصویرسازی غلط از فرهنگ ایرانی- اسلامی و ایجاد تنفر و تهدید نمایی و تضعیف قدرت ایران در توسعه ارتباطات آن است.
عامری محورهای ایرانستیزی را چنین برشمرد:
- گزارشسازی و تصویرسازی از نقض حقوق بشر در ایران؛
- تهدیدنمایی هستهای از سوی ایران برای منطقه و جهان؛
- تهدیدنمایی از ایران برای صلح و امنیت منطقهای و جهانی (به دلیل حمایت از جبهه مقاومت)؛
- تهدیدنمایی ایران با بزرگنمایی قدرت نظامی و موشکی جمهوری اسلامی ایران؛
- در نهایت تصویرسازی غلط درباره حمایت ایران از تروریسم.
اینها موضوعاتی است که دشمن بر پایه آنها به ایرانستیزی در جهان دامن میزند.
وی بیان داشت: ایرانستیزی در جهان پیامدهایی را به دنبال داشته است، از جمله میتوان به ائتلافسازی از مخالفان جمهوری اسلامی، تاثیرگذاری بر تنظیم سیاستهای همسایگان، فشار به داخل و مردم برای وارد کردن فشار بر دولت و نظام، بهانه تراشی برای کمک کردن به صهیونیستها و موارد دیگر اشاره کرد. دبیر کل مجمع جهانی صلح اسلامی در جای دیگری از صحبتهای خود به موضوع اغتشاشات اخیر در ایران پرداخت و عنوان کرد: دشمن تجربه کرده که مسائل حقوق بشری موجب فعال شدن گسلهای داخلی ایران شده و اجماع داخلی را برهم میزنند. اغتشاشات اخیر را باید از دو نگاه داخلی و خارجی بررسی کرد. در بررسی مهندسی اغتشاشات در داخل، که از سوی دشمنان اتفاق افتاد، میتوان به این موارد اشاره کرد: «جعل خبری و رسانهای و برجستهسازی آن، طراحی خط عملیات روانی مشخص و مکمل، ساخت گسستهای اجتماعی و با برنامه برای اقشار مختلف به صورت مدیریت شده، استفاده از ظرفیتهای مجامع بینالمللی برای تحقق اهداف، جهت دادن به شعارها به سوی رهبری و نظام ارزشی و منابع قدرت نظام برای عصبی کردن نیروهای مدافع، استفاده مدیریت شده و اثر بخش از رسانههای دیداری و شنیداری و شبکههای تلویزیونی، تلاش برای مسلح کردن اغتشاشگران و توسعه اقدامات خشن، وادار کردن نظام به برخورد غیرارادی، توسعه و مدیریت نافرمانیهای مدنی و انتخاب روشهای پرهزینه و کم هزینه در کنار هم، تلاش برای دوقطبی سازی مختلف فرهنگی و اجتماعی، استفاده از هوش مصنوعی و رباتهای اینترنتی برای هماهنگسازی و تقویت اقدامات مجازی و سایبری».
دکتر عامری در ادامه به ارائه سند «حقوق بشر و ایران ستیزی و دیپلماسی عمومی» پرداختند و از جمع حاضر درخواست کردند که اظهارات عالمانه خود را برای اصلاح و تکمیل این سند ارائه نمایند.
محسن پاک آیین
دبیر نشست و عضو شورای راهبری مجمع جهانی صلح اسلامی
محسن پاکآیین، سفیر سابق ایران در کشور آذربایجان و کارشناس ارشد روابط بینالملل، که دبیری این نشست را نیز بر عهده داشتند با اشاره به اغتشاشات اخیر در ایران، گفت: پیش از این ، مقام معظم رهبری بر روی این مسئله تأکید کردهاند که اگر غرب بخواهد جایگزینی برای موضوع هستهای ایران پیدا کند و فشارها را علیه کشور افزایش دهد، حتماً موضوعات حقوق بشری را مطرح میکند. وی عنوان کرد: رویه غربیها تاکنون این بوده است که هر سال علیه حقوق بشر در ایران بیانیه دهند. آنها امسال وارد مرحله عملیاتی درباره حقوق بشر شدهاند. مقام معظم رهبری از سال 1397 به بعد موضوعات حقوق بشر آمریکایی را به عنوان یک نگاه راهبردی و خاص در دولتها مطرح کردند. این موضوع نشان میدهد که ایشان همواره به موضوعات حقوق بشری توجه داشتهاند و جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که با تأسی از آموزه های اسلامی، در بالاترین سطح، به حقوق انسان ها و کرامت آنها اعتقاد داشته و میتواند پرچمدار این گفتمان باشد. وی اشاره کرد که آمریکاییها خود ناقض بزرگ حقوق بشر در جهان هستند که باید مستمر به آن پرداخت و به دنبال نشان دادن تفاوت این دو نگاه باشیم.
دکتر الهام امین زاده
عضو شورای راهبری مجمع جهانی صلح اسلامی
دکتر الهام امینزاده، معاون اسبق حقوقی ریاست جمهوری و استاد دانشگاه تهران، در ادامه این نشست با اشاره به مطرح شدن موضوعات حقوق بشری در جهان امروز گفت: افراد در جوامع، به طور معمول، حقوق فردی را به حقوق جمعی خود ترجیح میدهند. با وجود این، افراد برای حفظ منافع خودشان نیز تلاش میکنند و حداقلهایی را هم برای افراد دیگر قائل میشوند. هرچقدر جامعه بشری متمدنتر شود، انتظار میرود که نسبت احترام به حقوق دیگران بیشتر شود. در جوامع متمدن انتظار میرود که تسهیم منابع، رفاه و برخورداریها رشد بیشتری داشته باشد. این عوامل، به علاوه کرامتی که برای همه انسانها وجود دارد، باید به حفظ حقوق بشری فاخر در جامعه منتهی شود. بنابراین حقوق بشری که مورد گفتوگو است؛ حقوق بشر اجتماعی است تا سیاسی.
آموزههای حقوق بشر اسلامی رابطه میان افراد با یکدیگر، جامعه و خانواده را تبیین کرده است. علاوه بر این، حقوق بشر اسلامی حتی موضوعات رابطه افراد با احشام، زمینهای کشاورزی و اماکن غیر نظامی را در زمان جنگ نیز تبیین کرده است. بر همین اساس، نزول احکام اسلامی فقط مربوط به زمان نازل شدن احکام وحی نیست، بلکه این باران رحمت الهی همچنان بر جوامع بشری در حال بارش است. البته هر جامعهای، با توجه به عرف و سنت خودش، به نحوی این حقوق را استنتاج میکند.
امین زاده با اشاره به حقوق بشر غربی اظهار داشت: در غرب با تکیه بر غربگرایی و با تکیه بر اینکه اومانیسم محور حقوق بشر غربی است از اجتماعی بودن حقوق بشر در جامعه جهانی در حال فاصله گرفتن است. هستههای خودخواهی و منیّت، به علاوه رفتارهای منحط؛ مانند بیبندوباریهای اخلاقی، آزادیهای سطحی و زودگذر، همه این موضوعات با نگاههای فردگرایی خودخواهانه همراه شده است. این موضوع، یک استعمار جدید با ماهیت اومانیستی را رقم زده است. این جریان حتّی هویت سیاسی و فرهنگی جوامع غیرغربی و به ویژه جوامع اسلامی را نیز هدف قرار داده است و کمکم حکمرانان غربی را به این مسیر کشانده است که به جنگ تمدنها روی آورند. جنگ تمدنها (هانتینگتون) به عنوان یک نظریه مطرح شده است. در چنین فضایی، حقوق بشر غربی تلاش میکند که پیشتازی خود را درموضوع حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان، کارگران، کودکان و مهاجران، القا کند.
این استاد دانشگاه افزود: خداوند از طریق کتب آسمانی خود به حقوق زنان توجه ویژه نموده است. از این رو در ادیان توحیدی به ویژه اسلام، حقوق زنان به عنوان یک اصل مورد تأکید قرار گرفته است. ما نمیتوانیم استقلال ایران و تجزیهنشدن آن را بدون در نظر گرفتن مادران شهدا ببینیم. توسعه ایران اسلامی بدون در نظر گرفتن زنان دانشمند و فرهیخته ایرانی امکانپذیر نیست. بنابراین اسلام بسیار فاخرتر و زیباتر به مباحث حقوق بشری پرداخته است.
وی با انتقاد از حقوق بشر غربی، عنوان کرد: ارمغان حقوق بشری غربی برای زنان این است که به آنها نگاه ابزاری داشته باشیم. غربیها با نگاه فردگرا و اومانیسم به حقوق بشر، در حال بازی کردن به عنوان یک قانونگذار، دادستان، قاضی و هیئت منصفه هستند. غربیها تلاش میکنند تا با نگاهی مغرضانه و ناقص ، جهانیان را همراه خود کنند. آنها از سازمانها و نهادهای بینالمللی به عنوان ابزار استفاده میکنند تا فرهنگهای محور مقاومت را ، چه درکشورهای اسلامی و چه در غیراسلامی، تحت تاثیر قرار دهند. امروز با نظام چند چهرۀ حقوق بشری روبهرو هستیم. حقوق بشر یکی از ابزارهای جنگ نرم است که اجرا کننده این جنگ، خود سازمانها، دولتها و سازمانهای مردمنهاد هستند. امروز موضوع توسعه کشورهای غیرغربی ، یک موضوع فراموش شده است. زمانی که از پیشگیری بحرانهای مالی و پولی برای ملتهای تحت تحریم صحبت میشود، سازمانها و نهادهای بینالمللی تسهیل کننده عدم توسعه هستند. بنابراین، دولتهای غربی و نهادهای وابسته به آنها حقوق بشر را تا جایی قبول دارند که حقوق مدنی و سیاسی است. آن زمان که حقوق اجتماعی، اقتصادی و حتی توسعه مطرح میشود، آنها خود را کنار میکشند.
امین زاده با اشاره به مواد حقوق شهروندی در قانون آیین دادرسی، تدوین حقوق شهروندی، قانون اساسی در کشور تصریح کرد: شهروندان در کشور رها نیستند و هیچ فردی نمیتواند دلسوزتر از ایرانیان برای حمایت از حقوق ایرانیان باشد.
دکتر علی زارعی نجفدری
دبیرکل اتحادیه جهانی ناشران مسلمان
دکتر زارعی نجفدری، در این نشست با اشاره به موضوع بحران اخیر در کشور و سطح بین الملل عنوان کرد: آنچه در زمان بحران موضوعیت دارد تعیین راهبرد، راهکار، چگونگی اقدام، رصد، بازخوردگیری و استمرار است. اگرچه پرداختن به مبانی نیز در زمان خودش لازم است. اغتشاشات اخیر در ایران دو خاستگاه خارجی و داخلی دارد. خاستگاه خارجی آن، نظام سلطه جهانی است. در این اغتشاشات دشمنان خارجی آشکار وارد این جریان شدند. در بحرانهای قبلی این موضوع را نداشتیم. خاستگاه خارجی این اغتشاشات بسیار پررنگ است. خاستگاه خارجی این اغتشاشات بر خاستگاه داخلی آن در اولویت قرار دارد. درباره خاستگاه داخلی، بر اساس مطالعات میدانی، باید گفت که نمیتوان پایگاه اجتماعی خاصی را برای آن تعریف کرد. در واقع این افراد، رهاشدگان در جامعه هستند. وی افزود: باید ماهیت اغتشاشات برای افراد خارجی تعریف شود. ما در تحولات اجتماعی با پنج مورد روبهرو هستیم که عبارتند از: کودتا، رفرم (اصلاحات)، شورش، نهضت و انقلاب. این اغتشاشات از نگاه علومسیاسی و جامعهشناسی سیاسی در هیچ کدام از دستهبندیهای گفته شده جای نمیگیرد. وی افزود: کنشگران ایران مانند سفرا، رایزنان فرهنگی و هیئتهای اعزامی، در این موضوع منفعل هستند. کنشگران باید فعالتر با این موضوع برخورد کنند. وی در ادامه نیز نظرات و پیشنهاداتی برای ادامه کار ارائه دادند.
دکتر کاظمی
مدیر پژوهشی معاونت برون مرزی صدا و سیما
ایرانستیزی و اسلامهراسی، در ذات و ماهیت خودش، بحث نقض حقوق بین المللی است. پیشبرد ایران ستیزی در مسیر نقض حقوق بینالملل حقوقی است: بحت حقوق ارتباطات و حقوق بشر.
در حوزه نقض حقوق بشر، مهمترین نکته در اغتشاشات، بروز یک جنگ ترکیبی هدفمند با استفاده گسترده از رسانهها، و با محوریت قرار دادن «نفرت پراکنی» در کانون فعالیت دشمن است. در منشور حقوق بشر، نفرت پراکنی منع شده است که باید از این ظرفیت استفاده کرد. بهتر است از ظرفیت کنوانسیون نفرت پراکنی بهره برد و در این فرایند یک کنشگر باشیم. بهترین ابزار در عرصه دیپلماسی عمومی، چه در داخل و چه در خارج، بحث استفاده از دیپلماسی عمومی سایبری است که یکی از شاخصهای نوین دیپلماسی است.
آقای دکتر کاظمی با نگاه به نقش اقدامات دیپلماسی عمومی و نقش رسانه و سازمانهای غیردولتی مطالبی را ارائه و پیشنهاداتی نیز کردند که در جمع بندی به آنها اشاره می شود.
دکتر شوشتری
نماینده سابق در مجلس و عضو مرکز مطالعات بین الملل
مباحث حقوق بشر یکی از چالشهای فراروی نظام حقوقی و سیاسی ایران است. در مرحله اول این سوال مطرح می شود که چگونه می توان روابط را با نظام بینالملل حقوق بشر تطبیق داد. کمیسیون حقوق بشر دستاوردهای خوبی داشته است. در پروسه طبقهبندی اعلامیه جهانی حقوق بشر، کشورهای جهان اسلام غایب بودند. پرسش این است که نظام داخلی حقوقی ایران چه راهبردی را میتواند با نظام حقوق بشر در جهان داشته باشد. که 3 گزینه وجود دارد : اول، تقابل با نظام جهانی حقوق بشر؛ دوم، انطباق با نظام حقوق بشر؛ و سوم، تعامل مشروط و هوشمندانه و منطقی است. قانون اساسی جمهوری اسلامی و سیستم حقوقی اسلام، بسیار شایسته است. با توجه به چارجوب قانون اساسی میتوان نهاد ملی حقوق بشر را تأسیس کرد.
وی بر نظام یکپارچه حقوقی در کشور و اصل هماهنگی میان فعالان، پیشنهادات و نکاتی را نیز ارائه کرد.
آقای باقر سخایی
معاون اسبق وزیر امورخارجه – سفیر سابق ایران در قطر و عضو شورای اندیشکده خاورمیانه
آقای سخایی با اشاره به اهداف آمریکا، بیان کرد که بایدن بسیار اصرار دارد که بازگشت به برجام انجام شود. اما برخورد دوگانه دارد و با ناامید شدن از تسلیم ایران در این موضوع، به سمت مباحث حقوق بشری رفتهاند. غرب به دنبال بهانه بود و خانم مهسا امینی این بهانه را ایجاد کرد و اگر این حادثه نبود حادثه دیگری انجام می شد. به هر صورت اکنون در کشورهای مختلف اغتشاشاتی علیه ایران صورت میگیرد که هدف مشخصی دارد، در این شرایط از دیپلماتهای فعال برای ایجاد دوستی و مقابله با این موج گسترده ایران ستیزی باید استفاده کرد، ما نخبگان و کارشناسان زیادی داریم که آماده کمک هستند.
آقای هادی تسخیری
رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی در کشورهای مختلف
ایشان بر این نکته تأکید داشتند که نقض حقوق بشر علیه ایران بسیار گسترده است و در تمامی حوزها دیده میشود. بدیهی است که برای درمان و اصلاح مشکل باید شناخت دقیق از آن مسئله داشت و با استفاده از درمانهای علمی و تجربه شده استفاده کرد. باید از برنامههای دقیق و تجربه شده استفاده کرد. از نمونههای نقض حقوق بشر میتوان به موضوع حوزه سلامت اشاره کرد. تحریم دارویی نوعی نقض حقوق بشر است که خود غربیها هم این ننگ را قبول ندارند و میگویند که دارو در لیست تحریمها نیست. وی در ادامه به مصادیقی از نقش حقوق بشر علیه جمهوری اسلامی ایران و شهروندان آن توسط غرب اشاره کرد و این پرسش را مطرح کرد که چرا برای اینها کار مشخصی انجام نمیدهیم؟
دکتر داریوش صفرنژاد
کارشناس راهبردی مسائل بین الملل
دکتر صفرنژاد، از مجربین سیاست خارجی، گفتند: مدتی است ناتو به 30 کشور عضو تکلیف کرده که نیروی ششم، که جنگ شناختی را ایجاد و روی آن فکر کنند. اغتشاشات در ایران نوعی از این جنگ است. پس برای ما نیز تکلیف است که در حوزه شناخت جنگ شناختی و هم دفاع در برابرآن، بسیار تلاش کنیم. برای آن ساختار مناسبی طراحی کنیم تا بتوانیم در مقابل آن کاری کنیم.
ایشان در خصوص دیپلماسی بر این موضوع تأکید کردند که: حوزه دیپلماسی در خارج ازکشور بسیار مهم است و یک فرد دیپلمات باید 8 حوزه جنگ ترکیبی را خوب بشناسد. از سختترین ابزارها تا نرمترین را درک کند و شناخت درستی داشته باشد. دیپلماسی عمومی امروز در خط مقدم است و نخبگان و سازمانهای غیردولتی در آن نقش جدی دارند. وی در ادامه نکاتی را نیز برای تکمیل مواضع خود ارائه کرد.
دکتر رحیمی
سفیر سابق ایران و کارشناس در حوزه خلیج فارس
هدف اصلی از این جلسه، وقوع حوادت اخیر است. شناخت بحران و عبور از بحران بسیار مهم می باشد. برای عبور از بحران باید راهکار ارایه شود. چالش نظام سلطه با جمهوری اسلامی ایران یک چالش ماهیتی و ساختاری است. این چالش هیچ وقت پایان پذیر نیست ولی رنگ عوض میکند. حقوق بشر دیرپاترین چالش ما با غرب است. پس باید برای مقابله با آن، نظامی طراحی کنیم که ساختار مناسب خود را داشته باشد. چرا اصلاً به آن توجه نکردیم؟
دکتر اسلامی
مدیر ارشد وزیر امورخارجه و سفیر سابق ایران در سوئد
آنچه مسلم است، غرب به بهانههایی همچون گرانی، ارز و … و با فعالیت رسانههای خارجی از جمله «من و تو و ایران اینترنشنال» مشکلاتی برای ایران ایجاد کرده است و حتی بحث تغییر جغرافیای ایران مطرح می شود. بعضی از مخالفان نظام، بحث رفراندوم را مطرح میکنند.
به نظر میرسد غربیها برنامۀ دراز مدتی برای این اقدامات دارند> بهتر است اول این کار را خوب بشناسیم و بعد با تلاش جمعی برای مقابله با آن، طرحی آماده کنیم. البته ظرفیتهایی هم در داخل و خارج هست که در حوزه دیپلماسی عمومی می توان از آن استفاده کرد.
دکتر جواد محمدی
عضو اندیشکده راهبرد فرهنگ و رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشور
در تمام کشورها در میان دانشجویان و ایرانیان، هوادار نظام جمهوری اسلامی ایران فراوان داریم که می توانند ظرفیتهای نقض حقوق بشر را به ما اطلاع بدهند. باید سازوکاری تعبیه شود که این اطلاعات در ستادی جمع آوری شده و هر کجایی علیه ما اقدام کردند ما هم بتوانیم جوابگوی آنها باشیم و از این ابزارها استفاده کنیم. باید از ظرفیت این آدمها برای توسعه دیپلماسی عمومی و فرهنگی بهره لازم را ببریم. وی اشاره کرد میان دانشمندان غیرایرانی هم مخالفان غرب و طرفداران ایران زیاد هستند که ما از ظرفیت آنها خوب استفاده نمیکنیم.
در این نشست بعضی از کارشناسان به صورت سخنرانی و بعضی نیز به صورت کتبی نظرات خود در خصوص موضوع نشست را ارائه دادند که به بخشی از آنها اشاره شد. خلاصه جمع بندی نظرات – با حذف تکرارها- به شرح ذیل ارائه می شود.
جمعبندی نشست
- اعضای حاضر در این نشست، در تبیین مفهوم حقوق بشر اسلامی با اتکا به مبانی اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تأکید نمودند .
- نخبگان حاضر در این جلسه بر این موضوع تأکید داشتند که مسئولان سیاست خارجی کشور باید رویکرد تهاجمی نسبت به کارنامه غرب در زمینه حقوق بشر داشته باشند و در این راستا ضرورت دارد با مستندسازی و ثبت جنایات و نقض حقوق بشر غربی علیه جمهوری اسلامی ایران، خاصه با تأکید بر نقض کنوانسیونهای بین المللی در موضوع تحریمهای یکجانبه و ممنوعیت مداخله در امور داخلی سایر دولتها در بند (۷) ماده (۲) منشور سازمان ملل متحد؛ ماده (۸) کنوانسیون مونته ویدئو ۱۹۳۳؛ ماده (۱۵) منشور سازمان کشورهای آمریکایی ۱۹۴۸؛ ماده (۸) منشور اتحادیه عرب ۱۹۴۵؛ ماده (۳) منشور سازمان وحدت آفریقا ۱۹۶۳ که بدان تصریح شده است و همچنین قطعنامه ۲۱۳۱ مصوب ۱۹۶۵ مجمع عمومی که بر غیرمجاز بودن مداخله در امور داخلی دولت ها تأکید دارد، رویکردی فعالانه در سازوکارهای حقوق بشری داشته باشند و در به چالش کشیدن حقوق بشر غربی تلاش مضاعفتری مبذول نماید.
- سند ارایه شده حقوق بشر و ایران ستیزی تدوینی مجمع جهانی صلح اسلامی تکمیل و به دیگر مراکز تصمیمگیری نظام ارسال گردد تا بهره بردای لازم صورت پذیرد.
- لازم است با برگزاری دورههای توجیهی و آموزشی، سفرا، رایزنها و دیگر نهادهای مستقر در خارج از کشور را نسبت به افزایش مقابله با ایران ستیزی و اسلام ستیزی، براساس آرایش دشمن، کاملاً آشنا و توجیه نماییم.
- انطباق و تعامل هوشمندانه با نظام حقوق بشر، از مواردی بود که در این نشست مورد تأکید نخبگان قرار گرفت.
- بهرهمندی از ظرفیت نهادهای مدنی، غیردولتی و مردمی فعال در حوزه بینالملل در جهت مقابله با ایران ستیزی مورد تأکید اکثر کارشناسان بود و از کم توجهی به این مسئله گلایه داشتند.
- اعضای حاضر در این جلسه، بر شناخت آسیب ها، مشکلات و دردهای جامعه و یافتن روش های معالجه نیز تأکید کردند.
- تبیین نقض حقوق بشر غربی خاصه در حوزه های درمان و سلامت، تالاسمی تحریم داروی و دیگر تحریمها که موجب آسیب رساندن به مردم و کودکان میگردد و مصداق نقض کنوانسیونهای بین المللی از جمله حق بر سلامت(ماده ۱۲ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و درمانی ۱۹۶۶، که میگوید «حق هر شخص در برخورداری از بهترین حالت سلامت جسمی و روحی است» و همچنین کنوانسیون حقوق کودک ۱۹۸۹ (ماده ۲۴) میباشد) تدوین و تبیین گردد و با استفاده از ظرفیت های رسانههای بین المللی و مجازی نسبت به اطلاعرسانی آن به سایر ملل اقدام گردد. همچنین ضرورت دارد تا شبکه حقوقدانان کشور و دیگر شخصیتهای حقوقی دوستدار انقلاب اسلامی نسبت به تبین موضوع فوق الذکر در تنویر افکار عمومی فعال شوند.
- اجماعسازی و ائتلافسازی برای دفاع از حقوقبشر اسلامی توسط دوستداران انقلاب اسلامی در خارج از کشور، از پیشنهاداتی بود که تعدادی از کارشناسان بر آن تأکید داشتند.
- در این نشست بر کنشگری فعال در عرصه سیاست خارجی تأکید شد.
- ضرورت تببین حقوق بشر اسلامی مورد تأکید قرار گرفت و مقرر شد منشوری برای مباحث حقوق بشر اسلامی تهیه و تدوین شود.
- ضرورت به چالش کشیدن حقوقبشر غربی از طریق اطلاعات بهدست آمده توسط ایرانیان خارج از کشور با گزارشهای مستند، مورد تأکید قرار گرفت.
- بعضی از کارشناسان بر شناخت جنگ ترکیبی، تدوین اسناد شناختی و ترویجی آن تأکید کرده و ضرورت ایجاد یک رویکرد ترکیبی برای مقابله با آن را ضروری دانستند.
- نکته پرتکرار نخبگان در این نشست، اشاره به ضعف مفرط در معرفی ایران امروز و دستاوردهای آن بود و پیشنهاد داشتند که برای آن اقداماتی طراحی شود و اعتقاد داشتند که بخش مهم این فشارها توسط ایرانیان خارج از کشور و بعضی افراد و تشکلها، مربوط به ضعف شناخت از ایران است.
- جمعی نیز بر این نظر بودند که به هر صورت، بخشی از برنامهریزی دشمن است که به عناد و دشمنی در کشور منجرشود و نیازمند رصد و طراحی راههای مقابل است.
- بعضی از کارشناسان بر این باورند که امروز دیپلماسی عمومی و فرهنگی باید در اولویت باشد.
- جمعی نیز بر تولید محتوایی و تولیدات اغناساز و قوی تأکید داشتند.
- اکثر کارشناسان و نخبگان شرکت کننده تأکید داشتند که این جلسات با حضور مسئولان تداوم یابد.
نکته پایانی
این هم اندیشی قریب به سه ساعت طول کشید و زمینه همراهی و رضایتمندی افراد را فراهم کرد و مقرر شد، بنا به پیشنهاد شرکت کنندگان، این نشستها با حضور مسئولان تداوم یابد تا همه ظرفیتهای کشور برای کمک بسیج و هم افزا شوند تا مقابلهای مؤثر و هوشمند در این زمینه اتفاق بیفتد. امید که اینگونه شود.