روز دهم نوامبر، مصادف با نوزدهم آبانماه، از سوی یونسکو به عنوان «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» نامگذاری شده است. این روز فرصتی ارزشمند برای یادآوری جایگاه رفیع علم و دانش در زندگی بشر و نقش بنیادین آن در تحقق توسعه پایدار، عدالت و صلح جهانی است.
علم، به عنوان میراث مشترک بشریت، نقشی اساسی در بهبود کیفیت زندگی، حل چالشهای جهانی، گسترش عدالت اجتماعی و ایجاد تفاهم میان ملتها دارد. از اینرو، بزرگداشت روز جهانی علم مجالی است تا نهادهای علمی، دانشگاهها، سازمانهای مردمنهاد، نهادهای مدنی و اندیشمندان سراسر جهان دربارهی رابطهی «علم، توسعه و صلح» گفتوگو و هماندیشی کنند و راههای بهرهگیری سازندهتر از علم در خدمت انسانیت را بررسی نمایند.
مجمع جهانی صلح اسلامی بر این باور است که عدالت علمی یکی از ارکان مغفولمانده در تحقق صلح و عدالت جهانی است. تحقق عدالت علمی به معنای فراهمسازی فرصتهای برابر برای دسترسی به علم، فناوری و منابع دانشی برای همه ملتهاست. علم نباید ابزاری برای تبعیض، سلطه یا تحریم باشد، بلکه باید پلی برای ارتباط، همکاری و پیشرفت جمعی انسانها باشد. بر همین اساس، لغو تحریمهای علمی و فناورانه و تسهیل تبادل آزاد اطلاعات و همکاریهای دانشگاهی و پژوهشی، ضرورتی اجتنابناپذیر برای تحقق صلح پایدار در جهان امروز است.
مجمع جهانی صلح اسلامی تأکید میکند که:
علم، پژوهش و فناوری باید در خدمت انسان و کرامت انسانی قرار گیرد؛ نه ابزاری برای سلطهجویی، رقابتهای مخرب و منافع محدود گروهی.
آموزش علمی باکیفیت، برابر و در دسترس برای همگان، زیربنای توسعه انسانی و اجتماعی در تمامی کشورهاست.
صلح عادلانه، فراگیر و جهانی بدون تحقق عدالت علمی، آموزشی و فناورانه ممکن نیست.
همکاریهای علمی و فناورانه بینالمللی، پیوندی استوار برای نزدیکی فرهنگها، تقویت همبستگی جهانی و شکلگیری جامعهای متکی بر گفتوگو و تفاهم متقابل است.
در پایان، مجمع جهانی صلح اسلامی ضمن گرامیداشت این روز و تأکید بر آرمانهای والای عدالت علمی و صلح جهانی، یادآور میشود که این مجمع طی سالهای گذشته با برگزاری «کنفرانسهای بینالمللی آپارتاید علمی»، همواره در مسیر تحقق عدالت علمی و بهرهگیری از زبان علم به عنوان زبان مشترک بشریت و کلید صلح و توسعه گام برداشته است.
این مجمع همچنین اعلام میکند که در سال جاری، با تمرکز بر شش محور و موضوع تخصصی در حوزههای آپارتاید علمی، عدالت و صلح جهانی، برگزاری ۱۸ برنامه تا ۱۹ آبان ماه سال ۱۴۰۵ را با مشارکت دستگاههای مختلف در دستور کار قرار داده و از همراهی همه اندیشمندان و مراکز علمی و فرهنگی در گسترش این گفتمان استقبال خواهد کرد.
مجمع جهانی صلح اسلامی
نوزدهم آبان ۱۴۰۴ / ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵