سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان گفت: ایران کشوری است که در معادلات منطقه‌ای همواره یکی از اعضای اثرگذار بوده است، ما شاهد تغییر موازنه قدرت در دنیا هستیم و دیگر موضوعی به‌نام جهان تک‌قطبی نداریم.
به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری هفتگی با اصحاب رسانه، پاسخگوی سؤالات خبرنگاران شد.
امسال روز جهانی قدس را پرشورتر از همیشه پشت‌سر گذاشتیم
کنعانی درباره روز قدس گفت: ما امسال روز جهانی قدس را پرشورتر از همیشه پشت‌سر گذاشتیم. حضور پرشور و باشکوه حامیان ملت مظلوم فلسطین در جهان نشان داد که ابتکار امام راحل مبنی بر نامگذاری جمعه آخر ماه مبارک رمضان به‌عنوان روز قدس ابتکار حکیمانه بود و عملاً موضوع فلسطین به موضوع جهانی بدل شد و علاوه بر کشورهایی که در صف حمایت از ملت فلسطین ایستادند ملت‌های دیگر نیز به حمایت از آرمان فلسطین به خیابان آمدند و آزادی فلسطین را فریاد زدند، امیدواریم که مجموعه این تلاش‌های جهانی به آزادی فلسطین منجر شود.
در روابط خارجی خود را محدود به منطقه خاص نخواهیم کرد
وی در خصوص گفته‌ها مبنی بر اینکه پرونده‌های سیاست خارجی در گروی برجام است، گفت: همان‌طور که دولت سیزدهم از ابتدا مطرح کرد برجام صرفاً یکی از موضوعات سیاست خارجی ایران است. دولت اعلام کرد که “روابط خارجی خود را به برجام گره نمی‌زنیم.”، همان طور که گفته شد دولت اقتصاد و معیشت مردم را به برجام گره نخواهد زد. برجام در دستورکار دولت قرار داشت و به میز مذاکره پایبند بود اما همان‌طور که اعلام شد توسعه روابط خارجی را در زمینه‌های مختلف موکول به برجام نکرد، ایران کشور دارای ظرفیت‌های بسیاری است،
کشوری است که در معادلات منطقه‌ای همواره یکی از اعضای اثرگذار در روند تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است، ما شاهد تغییر موازنه قدرت در دنیا هستیم و دیگر موضوعی به‌نام جهان تک‌قطبی نداریم، موضوع ابرقدرتی آمریکا پایان یافته است، دولت تلاش کرد که از همه این‌ها برای تحقق منافع ملی استفاده کند و هم در تقویت همگرایی در منطقه استفاده کند. ما در همه زمینه‌ها شاهد تحولات مثبتی بودیم و نشان‌دهنده رویکرد منطقه‌گرایی بوده است، در روابط خارجی ایران خود را محدود به منطقه خاص نخواهد کرد.
امیدواریم آژانس به مسیر فنی پایبند باشد
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نتیجه توافق با آژانس انرژی اتمی گفت: سفر گروسی به تهران در ماه آخر سال گذشته انجام شد. در چارچوب بیانیه مشترکی که اعلام شده بود، در تاریخ 4 مارس توافق شده بود که مذاکرات فنی طرفین انجام شود برای حل‌وفصل اختلافات فنی و تکنیکی که وجود داشت. در چارچوب همان بیانیه هیئت‌های فنی تبادل شدند، از آژانس به ایران سفر کردند و گفتگوهای فنی انجام شد. این گفتگوها در مسیرهای توافق‌شده ادامه دارد، در هر صورت این یک مسیر فنی است و در صورتی که این مسیر از نگرش‌های سیاسی متأثر نشود امیدواریم در همان مسیر ایران و آژانس که توافق شده بود پیش رود، مسیر گفتگوهای فنی ادامه دارد و امیدواریم که آژانس هم به مسیر فنی پایبند باشد.
مذاکرات دوجانبه ایران با افغانستان درباره موضوع حق‌آبه
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص نشست سمرقند و سیاست ایران در قبال افغانستان گفت: نباید نقش سیاست مخرب آمریکا طی بیست سال گذشته در افغانستان مورد غفلت قرار گیرد، همچنان خروج غیرمسئولانه آمریکا نقش مخرب دیگری در شکل‌گیری یک روند نابسامان داشت.
ایران به‌عنوان کشور همسایه افغانستان نمی‌تواند راجع به مسائل این کشور بی‌تفاوت باقی بماند. اجلاسی که در سمرقند برگزار شد چهارمین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه بود. در این نشست موضوعات متعددی مطرح شد و کاملاً روشن است که چه موضوعاتی در این نشست مورد توجه قرار گرفته از جمله حمایت از یک الگوی حل مشکلات متراکمی که در افغانستان به وجود آمده و نتیجه خروج غیرمسئولانه آمریکا از این کشور است.
تشکیل دولت فراگیر مورد تأکید کشورهای در این نشست بود و همچنین مبارزه با داعش که در منطقه وجود دارد و متأسفانه شاهد نقش‌آفرینی برخی طرف‌ها از جمله آمریکا در حفظ داعش جهت مهندسی سیاسی در منطقه هستیم.
موضوعات مختلفی در این نشست مطرح شد که بخشی از تلاش ایران برای کمک به بهبود شرایط افغانستان و تثبیت شرایط امنیتی در این کشور و کمک به تشکیل یک دولت فراگیر است که ایران به‌جد آنان را دنبال می‌کند.
سیاست ایران در قبال افغانستان کاملاً روشن است، ما دارای سیاست اصولی و روشنی هستیم. در ارتباط با این کشور حمایت از صلح در افغانستان برای ما حائز اهمیت است. مخالفت با حضور مجدد بازیگران خارجی و مخالفت با مداخله خارجی در این کشور از مبانی دیگر ایران است، ضرورت تشکیل دولت فراگیر با مشارکت تمام اقوام و همچنین ضرورت مبارزه با قاچاق مواد مخدر و همچنین مخالفت جدی با منع تحصیل زنان و فعالیت آنان در مراکز رسمی و اداری. در این ارتباط در این نشست و در دیدار آقای امیرعبداللهیان با سرپرست وزارت خارجه افغانستان تأکید شد که ایران مخالف منع تحصیل زنان است و آماده است به ایجاد شرایط مناسب جهت تحصیل زنان کمک کند. ما تأکید می‌کنیم که تعامل با طالبان به‌معنای شناسایی وضع موجود نیست.
همه عناصری که مورد اشاره قرار دادم لحاظ شده است، همچنین ما با افغانستان مذاکرات دوجانبه‌ای داریم که یکی از آنان حق‌آبه ایران بود، همچنین موضوع امنیت مرزی که مورد تأکید ماست و نیاز به پیگیری دارد، ممانعت از سرریزشدن آوارگان جدید که نیازمند هماهنگی با طرف مسئول در افغانستان است. ما موضوعات عدیده را به‌طور همزمان در ارتباط با افغانستان دنبال می‌کنیم، رویکرد ایران کاملاً آگاهانه و محاسبه‌شده است، هم در جهت صلح داخل افغانستان و هم متناسب با امنیت و منافع ایران است.
هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکردیم
کنعانی در خصوص جنگ ترکیبی غرب علیه ایران در قبال برجام گفت: در محافل اندیشکده‌ای موضوعات مختلفی مطرح می‌شود که فاصله معناداری با آنچه در واقعیت است، دارد، اینکه غرب در ارتباط با برجام و رفع تحریم‌ها بهانه‌جویی کرد و فرصت‌های زیادی را از دست داد و بر موضوعات دیگری متمرکز شد در این تردیدی نیست، و اینکه در ادامه هم دچار اراده سیاسی است در این هم تردیدی نداریم. ایران مبتنی بر منافع ملی خود عمل می‌کند و هم به خطوط قرمز خود پایبند است.
ما همان‌طور که بارها اعلام کردیم هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکردیم و آمادگی خود را برای جمع‌بندی مذاکرات رفع تحریم اعلام کردیم. در خصوص پیش‌نویس هم اعلام شد که ما آمادگی داریم مذاکرات صورت گیرد و گام‌ها برای انجام تعهدات طرف مقابل برداشته شود. ما به تاکتیک‌های طرف مقابل آشنایی داریم و ایران منافع خودش را به‌خوبی تعریف می‌کند و از خطوط قرمز خود عبور نخواهد کرد و اگر طرف مقابل آمادگی برای بازگشت به تعهدات خودش داشته باشد، می‌توان شاهد به نتیجه رسیدن مذاکرات بود.
روابط ایران و آذربایجان دشمنانی دارد
وی در خصوص روابط با جمهوری آذربایجان گفت: روابط ایران و آذربایجان دشمنانی دارد و رژیم صهیونیستی یکی از دشمنان روابط دو ملت است. این رژیم به‌دلیل اینکه راهبرد بقای خودش را در دامن زدن به بی‌ثباتی در منطقه قرار داده است، نه‌تنها در روابط ایران و آذربایجان بلکه در روابط منطقه نیز برمبنای بی‌ثباتی عمل می‌کند. ایران تمرکزش با حسن همسایگی است و با درک نگرانی‌ها که عده‌ای از ایجاد اختلاف سود می‌برند، تلاش کرد که با ابتکار عمل‌های دیپلماتیک بر تنش‌ها غلبه کند و رویکرد سیاسی را برای مدیریت روابط استفاده کند و شاعد موفقیت نسبی هم هستیم، سه دور گفتگوی وزرای خارجه دو کشور تحول مثبتی بود. بر مبنای گفتگوها گام‌هایی تعریف شده است و امیدواریم که با اراده سیاسی مشترک بر مشکلات غلبه کنیم و ضروری است روابط دو کشور به روند طبیعی خودش هدایت شود.
واکنش به سفر رضا پهلوی به رژیم صهیونیستی
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص سفر رضا پهلوی به رژیم صهیونیستی گفت: شخصی که نام بردید نه خودش نه اصل سفرش و نه جایی که می خواهد به آنجا سفر کند ارزشی ندارد که من از این تریبون درباره آن اعلام موضع بکنم.
تحرکات دیپلماتیک شورای‌عالی امنیت ملی
کنعانی در خصوص تحرکات دیپلماتیک شورای‌عالی امنیت ملی گفت: این موضوعی است که در رسانه‌ها هم محل تفسیر بود. در حوزه سیاست خارجی همه عناصر یک دولت متناسب با ظرفیت‌ها باید ایفای نقش کنند و این نقش تعریف‌شده در همه کشورها است. شورای‌عالی امنیت ملی یکی از مؤسسات حکومتی ایران است، این یک در واقع جریان‌سازی رسانه‌ای برای تحت‌الشعاع قرار دادن روابط مثبت ایران و عربستان بود، در چارچوب موضوعاتی که داریم دولت مأموریت‌هایی را به دستگاه‌ها محول می‌کند.
رابطه ایران و عربستان ویژگی خودش را دارد
وی نسبت به روابط با عربستان گفت: رابطه ایران و عربستان ویژگی خودش را دارد. در ارتباط با روابط خوشبین هستیم که مبتنی بر مذاکرات و توافق‌های انجام‌شده، ما به‌سمت مسیری خوب و امیدوارکننده در چارچوب منافع دو کشور در حال حرکت هستیم. اکنون که در شرایطی امیدوارکننده حضور داریم، به‌طور کلی امیدواریم که با توجه به گام‌های برداشته‌شده شاهد روابط خوب دو کشور باشیم.
سفر رئیس‌جمهور به آمریکای لاتین
کنعانی در خصوص سفر رئیس جمهور به آمریکای لاتین گفت: برنامه‌هایی برای سفر آقای رئیس جمهور در حال هماهنگی است و بخشی از پویایی در روابط خارجی ایران است.
تا تاریخ 19 اردیبهشت سفارتخانه‌های ایران و عربستان بازگشایی می‌شود
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص بازگشایی سفارتخانه‌های ایران و عربستان گفت: در روند خوبی که در روابط میان ایران و عربستان شکل گرفته است به واقعیات موجود نگاه می‌کنیم و ترجیح می‌دهیم که در روند گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای خود را گرفتار نکنیم. روند اجرایی توافقات پکن به‌خوبی با سرعت قابل‌قبولی پیش می‌رود. بر اساس توافق طرفین قرار است ظرف دو ماه از نشست اول تا تاریخ 19 اردیبهشت سفارتخانه‌های دو کشور بازگشایی شود، خوشبختانه ما گام‌های مثبتی را برداشتیم. استقبال خوبی مقامات دو کشور از هیئت‌های فنی انجام دادند، تسهیلات خوبی برای دو طرف در نظر گرفته شده است، روابط سیاسی دو کشور هم عملاً برقرار شده است، ما در مسیر فعال‌سازی نمایندگی‌های دو کشور قرار داریم، به‌ویژه موسم حج را در پیش داریم، تأکید داریم که در بازه زمانی مناسبی سفارتخانه را فعال‌سازی کنیم.
احکام مربوط به پرونده هواپیمای اوکراینی بر اساس کنوانسیون شیکاگو بود
وی در خصوص هواپیمای اوکراینی و غرامت‌ها گفت: رأی پرونده مربوط به هواپیمای اوکراینی صادر شد و جزئیاتش منتشر شد. ایران به‌عنوان محل جغرافیای وقوع این سانحه تأسف‌بار که جا دارد با خانواده‌های داغدار همدردی کنم، تمام وظایف مربوط به خود را منطبق با کنوانسیون شیکاگو و قوانین داخلی خود انجام داده است.
در ارتباط با تشکیل دادگاه هم مأموریت محوله با دقت انجام گرفت، با توجه به تحقیقاتی که انجام شده بود و اظهارات مطلعین، اقدام به صدور رأی کرد. این دادگاه رأی خودش را پس از سه سال بررسی همه‌جانبه صادر کرده است و اینکه 117 شاکی شکایت کرده بودند و بیست وکیل هم به دفاع از شاکیان پرداختند، این روند طی شد و منجر به صدور رأی شد. بر اساس صحبت‌های من با کارشناسان حقوقی، این رأی هم بر کنوانسیون شیکاگو بود و هم مبتنی بر قوانین ملی ایران، کارشناسان گفتند که احکام بدوی صادر شده است و تلاش ایران بر این بود که مسئولانه عمل کند، در مجموع این احکام بدوی است و دو طرف می‌توانند ظرف بیست روز قانونی پس از ابلاغ حکم درخواست تجدیدنظر کنند، مضافاً اینکه پرداخت‌های مالی جبرانی هم برای هر کدام از قربانیان در نظر گرفته شده است.
امیدواریم به‌زودی شاهد پایان‌یافتن درگیری‌های سودان باشیم
کنعانی درباره تحولات در سودان گفت: سودان به‌عنوان یک کشور مهم اسلامی، امنیت و ثبات در این کشور حائز اهمیت است. ما با نگرانی تحولات در این کشور را دنبال می‌کنیم. توصیه ما به طرف‌ها این است که خواست و اراده مردم سودان را مدنظر قرار دهند و با توسل به گفتگوهای سودانی ـ سودانی به بحران خاتمه ببخشند، امیدواریم که به‌زودی با تلاش‌های توأم با حسن‌نیت شاهد پایان یافتن این درگیری‌های خونین باشیم.
استقبال از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص بازگشت سوریه به اتحادیه عرب گفت: ما خوشحالیم از روند مثبتی که در بازگشت طرف‌های منطقه‌ای به دمشق و اقدامات دیپلماتیک با سوریه شاهد هستیم، این روندی است که ایران همواره بر آن تأکید داشت، معتقدیم که اصل اتفاق و خروج کشورهای عربی از سوریه اقدامی نادرست بوده است، وضعیت کنونی وضعیت امیدبخشی است و یک روند به مسیر درست است. اتحادیه عرب طبیعتاً سازوکار داخلی خودش را دارد و امیدواریم که در تکمیل روند روابط سوریه با کلیه کشورها عادی شود و روابط رسمی سوریه با کشورهای منطقه شکل بگیرد. ایران همواره از کشورهایی بوده که در سازوکارهای سازنده نقش پیشتازی داشته است، نفس این پویایی در روابط کشورها امری خوشحال‌کننده است.
حرکت رژیم صهیونیستی در مسیر زوال است
وی درباره دوران پساصهیونیسم گفت: تشکیل حکومت واحد فلسطینی باید نتیجه زوال اسرائیل باشد. حرکت رژیم صهیونیستی در مسیر زوال است و اینکه جبهه مقاومت در منطقه جبهه منسجمی است که به ابزارهای قدرت هم مسلط است. در آینده اینکه چه رویکردی داشته باشیم باید در زمان خودش صحبت شود. تلاش ملت فلسطین و دعای ملت‌ها ان‌شاءالله زوال رژیم صهیونیستی را رقم خواهد زد.
برقراری روابط با کشورهای شمال آفریقا
کنعانی در خصوص برقراری روابط با کشورهای شمال آفریقا گفت: ایران بر مبنای سیاست اصولی خود هیچ‌گاه در قطع روابط با کشورها پیشگام نبوده است. در ارتباط با شمال آفریقا هم ما قطع‌کننده روابط نبودیم. بر مبنای سیاست اصولی ایران، ما نسبت به برقراری روابط سازنده توأم با احترام متقابل با همه کشورها اهتمام داریم و در این مسیر هر کشوری که گامی مثبت بردارد ما هم پاسخی مثبت و گامی مثبت خواهیم داشت.
سفر متقابل مقامات ایران و عربستان
وی درباره سفر متقابل مقامات ایران و عربستان گفت: در ارتباط با روند اجرای توافقات دو کشور که در پکن صورت گرفت توضیحات لازم را دادم. اینکه سفرهای مقامات دو کشور صورت گرفت، رهبران دو کشور دعوت کردند. دعوت پادشاه عربستان از آقای رئیسی دریافت شده است و به‌طور متقابل آقای رئیسی هم از ایشان برای سفر به ایران دعوت کردند. می‌توانیم اظهار نظر کنیم و به‌نوعی پیش‌بینی کنیم سفرهای متقابل مقامات دو کشور در سطح وزرای خارجه انجام خواهد شد. ما در مسیر اجرایی کردن دو موافقتنامه جامعی که بین دو کشور داریم، در آن سطوح هم طبیعتاً شاهد تبادل هیئت‌ها خواهیم بود.
راهکار برای حل‌وفصل مشکلات افغانستان
سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص راهکار برای حل‌وفصل مشکلات افغانستان گفت: همه ابتکار عمل ایران جدی است. ما به‌دلیل اهمیتی که برای افغانستان قائل هستیم و اهمیت و تأثیر ثبات در این کشور بر ثبات در منطقه، با تلاش جدی دنبال رفع مشکلات هستیم، هم در قالب ابتکار عمل دوجانبه و هم چندجانبه ما راهکارهایی را بیان کردیم، متأسفانه این کشور با بحران چندلایه روبه‌روست و طبیعی است که نمی‌توان ابتکاری واحد برای رفع مشکلات این کشور در نظر گرفت، بخشی از تلاش‌ها به مجامع بین‌المللی و دیگر کشورها برمی‌گردد.
در ارتباط با افغانستان نمی‌توان نسخه تجویزی آنی ارائه کرد. ما در نشست‌ها ممکن است با دیدگاه‌های متفاوتی روبه‌رو باشیم، بنابراین ازآن‌جا که نقش کشورهای همسایه در کمک به حل‌وفصل مسائل در افغانستان حائز اهمیت است، بخشی از موضوعات در گفتگوهای دسته‌جمعی کشورها قالب دوجانبه دارند، از جمله بحث امنیت‌سازی در افغانستان نیازمند به مشارکت کشورهای دیگر دارد. موضوع افغانستان و آوارگان نیاز به تلاش‌های بین‌المللی و جمعی منطقه دارد. ما باید تلاش کنیم که همه ظرفیت‌ها را برای ایجاد شرایط بهتری در افغانستان به‌کارگیری کنیم.
