این توافق نتیجه دو سال مذاکره است. دو کشور عراق و عمان میزبان این گفتوگوها بودند. پنچ دور مذاکره انجام شده که بیشتر شامل مسائل امنیتی است. توافقنامه از سرگیری روابط رسما توسط وزیران خارجه ایران و عربستان امضاء می‌شود تا وارد فاز سیاسی شویم. به همین دلیل، آقای شمخانی رفت و این توافقنامه کلی را امضاء کرد.
این کارشناس تحولات غرب آسیا با بیان اینکه توافق اخیر ایران و عربستان تمام مسائل و مشکلات غرب آسیا را یک شبه حل نخواهد کرد، اظهار داشت: با امضای این توافق بستری فراهم می‌شود تا به دور از برخوردهای سلبی امنیتی- رسانه‌ای و فضای مجازی مشکلات را بتوان از طریق گفت‌وگو و فضای سیاسی حل و فصل کرد. در حقیقت، این شیوه و منش جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل مشکلات منطقه‌ای است چه در لبنان، چه در سوریه ، چه درع راق و چه دریمن.
وی با اشاره به جنگ اوکراین گفت: سعودی‌ها درک کرده‌اند جهان در حال یک تحول جدی و جدید است. پیش بینی می‌کنند وضعیت نظم نوین جهان و هندسه قدرت دیگر تک قطبی نخواهد بود و بر یک محور نخواهد چرخید. مسئله بعدی وضعیت آمریکا و چین در منطقه است. چینی‌ها با انجام میانجیگری در از سرگیری روابط تهران- ریاض دستاورد بزرگی به دست آوردند. ایران و عربستان دو قدرت منطقه‌ای هستند و نفوذ راهبردی در غرب آسیا دارند. خب، چین با اقتدار اقتصادی که دارد و از جایگاه وزین بین‌المللی برخوردار است، میانجیگری میان ایران و عربستان را انجام داد و در این زمینه موفق شد. این موضوع نشان می‌دهد که نقش چین دارد به تدریج بر نقش آمریکا ( در منطقه ) چیره می‌شود.
افقهی گفت: نکته مهم دیگر این است که پس از توافق ایران و عربستان، رژیم صهیونیستی چه وضعیتی خواهد داشت؟ آیا عربستان در مسیر عادی سازی روابط با تل آویو گام بر خواهد داشت؟ یانه، فعلا دست به دست می‌کند تا ببیند نتیجه توافق چه خواهد شد و مفاد این توافق عملا عربستان را از یک چیز پر درد سری مثل عادی سازی با رژیم صهیونیستی و پایبند بودن به معاهده «ابراهام » بی‌نیاز می‌کند یا نه ؟ خب، این هم نکته خیلی مهمی است.
این تحلیلگر تحولات غرب آسیا با بیان اینکه قبل از توافق اخیر تهران- ریاض، سعودی‌ها خیلی دست به ماجراجویی می‌زنند، اظهار داشت: آنان بر اختلافات مذهبی و سوژه‌های قومی نژادی تکیه می‌کردند. گروه‌ها را مسلح می‌کردند. اکنون قرار شده دیگر این مسائل نباشد و این به معنای شکست عربستان است لذا مسائلی که مطرح شد مهم ترین نکات درباره توافق ایران و عربستان است و باید منتظر باشیم و ببینیم دو طرف چه کار خواهند کرد و بین دو رقیب چه مطالب مهمی رد و بدل خواهد شد.
وی درباره چرایی استقبال بسیاری از کشورهای منطقه از توافق ایران عربستان و نگرانی رژیم صهیونیستی از این توافقنامه گفت: علت استقبال این است که جهان در یک بحران خطرناک به سر می‌برد. بحث اوکراین و احتمال زمستان سرد اتمی ، احتمال درگیری جنگ جهانی سوم دور از ذهن نیست، گرچه خیلی هم نزدیک نیست لذا بسیاری از کشورهای نفس ایشان را در سینه حبس کرده و نگران هستند که بعد از بحران اوکراین چه خواهد شد؟ برنده این جنگ ( اوکراین ) کدام طرف است؟ اگر بناست نظام چند قطبی در جهان شکل بگیرد، هندسه قدرت در این نظام به چه صورت تقسیم خواهد بود؟ ما که در منطقه غرب آسیا قرار داریم باید جایگاه خودمان را تعریف کنیم. به نظرم عربستان سعودی هم متوجه این موضوع شده و هر کشوری خودش را آماده این نظام چند قطبی می‌کند و به دنبال همپیمانان و شرکای خودش هست.
افقهی با تاکید بر اینکه جهان خواهان آرامش است ،گفت: آمریکایی‌ها بطور نیش گونه توافق اخیر تهران- ریاض را تائید کردند که بله ما همواره دنبال برقراری آرامش هستیم البته آنان بیشتر روی مسئله یمن تمرکز کردند چون می‌ترسند دوباره میان حوثی‌ها و سعودی‌ها درگیری بشود و چاه‌های نفتی عربستان هدف حملات موشکی و پهپادی یمنی ها قرار بگیرند.
وی درباره نگرانی تل آویو از توافق ایران و عربستان گفت: رژیم صهیونیستی امید داشت یک ائتلاف عربی – صهیونیستی- آمریکایی ایجاد شود بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی توافق ایران و عربستان را یک مصیبت بزرگ برای اسرائیل خواند. در حقیقت، تل‌آویو می‌خواست از این آب گل آلود ( تیرگی روابط تهران ریاض ) برای خودش ماهی بگیرد.
این کارشناس تحولات غرب آسیا درباره تاثیرات توافق تهران ریاض بر کانون‌های تنش در منطقه گفت: یکی از مسائل وقت‌گیر مذاکرات پرونده‌های منطقه بود که در راس آن بحران یمن قرار داشت. سعودی‌ها حتی بعضی وقت‌ها ترجیح می‌دادند اول مسائل یمن حل شود و اینکه تهران چه کمکی می‌تواند بکند، بعد به مسائل دو طرفه بپردازند. خب، ایران سعی می‌کرد وارد این مطلب نشود و این موضوع را به عهده گفت‌وگوی یمنی- یمنی گذاشت ولی چنانچه مسئله جدی باشد که جدی هم است و سعودی‌ها دیگر نمی‌خواهند جنگ ادامه پیدا کند و از این واهمه دارند که دیگر نتوانند وضعیت خودشان در منطقه تحکیم کنند. اولین پرونده یمن خواهد بود. به هرحال، محمد عبدالسلام رئیس هیئت مذاکره کننده یمن از توافق ایران و عربستان استقبال کرد.
وی دیگر پرونده غرب آسیا را موضوع انتخاب رئیس جمهوری در لبنان دانست و گفت: سعودی‌ها در این زمینه کارشکنی می‌کردند. « سلیمان فرنجیه» برای احراز پست ریاست جمهوری لبنان مورد تائید حزب الله است. شاید با توافق اخیر تهران- ریاض گره انتخاب ریاست جمهوری لبنان باز شود.
افقهی درباره رویکرد کشورهای عربی در از سرگیری روابط با سوریه گفت: مسئله ، بازگشت سوریه به اتحادیه عرب نیست اکنون کشورهای عربی دارند نمایندگان خود را به دمشق اعزام می‌کنند. یعنی تمام کشورها به جزء قطر در این حادثه زلزله اخیر سوریه در قالب هیئت‌های پارلمانی به دمشق رفتند و با «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه دیدار و گفت‌وگو کردند. چند روز قبل هم رئیس جمهور تونس رسما اعلام کرد این کشور روابط دیپلماتیک خود را در سطح سفیر با دمشق از سرمی‌گیرد لذا بحث بازگشت سوریه به اتحادیه عرب یک بحث است و بحث بازسازی سوریه و نقش کشورهای عربی در کمک به یک کشور سه بار زلزله زده شده (زلزله تروریست‌ها، زلزله قانون سزار و زلزله طبیعت) یک بحث دیگری است . در مجموع به نظر می‌رسد پرونده سوریه حل و فصل خواهد شد.
این تحلیلگر تحولات سیاسی جهان عرب درباره تاثیر توافق تهران – ریاض بر پرونده عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی به ویژه در حوزه کشورهای همجوار ایران گفت: تل آویو آنقدری که بر روی عادی سازی روابط با ریاض امیدوار بود به عادی سازی مناسبات با بحرین و امارات امیدوار نبود. اکنون باید ببینیم با این آشتی که می‌خواهیم با سعودی‌ها برقرار کنیم، سفارتخانه‌ها بازگشایی و توافقنامه‌های بزرگی امضاء شود، هنوز ریاض اصرار دارد ، اقدام به عادی سازی روابط با تل آویو کند یا خیر. اگر می‌خواهد از موضع قدرت است چون ایران را در کنار خودش دارد ، یا نه نیازی به هزینه کرد سنگینی ندارد تا دامن خود را به چنین ننگی آلوده کند. به هرحال، باید منتظر بود و دید که سعودی‌ها چه تدبیری می‌اندیشند و آیا تحت فشار آمریکا و رژیم صهیونیستی اقدام به عادی سازی روابط خواهند کرد یا خیر؟
