دبیر کل مجمع مجالس آسیایی (APA)، با حضور در همایش «آپارتاید علمی، صلح، عدالت و امنیت جهانی»، گفت: برای مقابله با آپارتاید نیاز است همه کشورها در عرصه بین المللی وارد مذاکره شده و یک سند بین المللی جامع در حوزه کنوانسیون تبعیض علمی تدوین و ارائه نمایند.

دکتر محمدرضا مجیدی، دبیر کل مجمع مجالس آسیایی (APA) با حضور در همایش «آپارتاید علمی؛ صلح، عدالت و امنیت جهانی» که صبح امروز یکشنبه 19 آبان ماه در سالن همایش های باغ کتاب تهران با حضور اندیشمندان، نخبگان و اساتید دانشگاهی برگزارشد، گفت :در این نشست نکاتی ناظر به فعالیت های ما در بین مجالس آسیایی و حقوق بین الملل مطرح می نمایم، واژه آپارتاید علمی  عنوان جدیدی است و متاسفانه این حوزه از ادبیات غنی برخودار نیست و شاید یکی از خدمات بزرگ اینگونه نشست ها و اهتمام مجمع جهانی صلح اسلامی و سایر همکارانشان در نهادهای دیگر این باشد که به تولید ادبیات در محافل علمی و بین المللی کمک کنند. باید بتوانیم از منظر تولید اسناد، به یک سند جامع در حوزه کنوانسیون تبعیض علمی و مقابله با آپارتاید دست پیدا کنیم که جای آن درعرصه های بین المللی خالی است.

وی افزود: سه ربع قرن از نظم ملل متحدی می گذرد سال (2020) هفتاد و پنج سال از تاسیس سازمان ملل خواهد گذشت و همچنان این نظم ملل متحدی از فقدان عدالت پایگی در حوزه های مختلف رنج می برد. بسیاری از آژانس ها و موسسات و نهادهای وابسته به این نظم با اعلامیه ها و قطع نامه ها و بیانیه ها بر روی کاغذ تلاش کردند که این نقیصه را جبران کنند اما گفتمان سلطه طلبی حاکم و مسلط اجازه نمی دهد که این سازمان ها از چنبره موجود خارج شوند و برخی سازمان ها نیز با رویکرد خود تحریمی و یا تحریم آژانس های دیگر روبرو می شوند.

دکتر مجیدی ادامه داد: فلسفه پیدایش بسیاری از سازمان های تخصصی و آژانس های بین المللی مانند سازمان یونسکو که تامین صلح و امنیت از رهگذر دانش، آموزش و فرهنگ بوده است امروز با این تبعیضاتی روبرو است و حتی این سازمان هم با همه اشکالاتی که دارد به دلیل ورود در این موضوع از سوی ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی با تحریم روبرو شده است و بودجه سازمانی آن به یک سوم و شاید کمتر از آن تقلیل پیدا کرده است.حتی در آستانه هزاره‌ی جدید سازمان ملل تلاش کرد که با تولید اسنادی مانند MDG و STG بتواند حداقل در سطح اعلامی و شعاری بخشی از این نقیصه ها را جبران کند ولی حتی وفاداربه آنچه که در هشت بند MDG و در هفده بند STG نوشتند هم نبودند که یکی از مصادیق آن حوزه تبعیض علمی است.حال این سوال مطرح می شود در مقابله با آپارتاید چه باید کرد؟

وی تصریح کرد: انتظار داریم برگزاری چنین نشست های علمی راه گشایی برای رفع تبیعض علمی در جهان باشد. حتی برخی از آژانس های تخصصی هم  که در این زمینه ورود داشتند با تحریم علمی روبرو شدند.بنده زمانی که مسئولیت نمایندگی جمهوری اسلامی در یونسکو را بر عهده داشتم (حدود 11 سال پیش) طبق دستور مقرر شد در این حوزه ملاقاتی با مدیر کل اسبق ژاپنی سازمان داشته باشم. دراین ملاقات طرح بحثی در حوزه حقوق هسته ای جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت و مدیرکل اسبق ژاپنی در یونسکو  گفت که جای اینگونه این مباحث در حوزه سیاست است و باید در نیویورک و در ژنو و وین مطرح شود.در پاسخ به مدیر کل اسبق ژاپنی گفتم صحبت بنده در خصوص جمهوری اسلامی ایران نیست و اصلا موضوع هسته ای مردم ایران مطرح نیست، این یک بازی دومینو است که در حال شکل گیری است امروز ایران و فردا بسیاری از کشورهای در حال توسعه را در برخواهد گرفت. امروز موضوع هسته ای و فردا سایر موضوعات به بهانه بهره بردای دوگانه و چندگانه از علم مطرح خواهد شد. همین امر منجر به انتشار مقاله ای علمی در ژونال بین المللی علوم اجتماعی یونسکو تحت عنوان «حق دسترسی آزاد ملتها به علوم و فنون و فن آوری ها و توسعه پایدار» شد. در واقع آنچه که در برگزاری این نشست ها می تواند اتفاق بیفتد و از خروجی یک نشست علمی و یک جمع دانشگاهی انتظار می رود  این است که این گونه همایش ها بتواند مدخلی برای تولید یک سند بین المللی جامع در زمینه مقابله با آپارتاید، باشد.

دبیرکل مجمع مجالس آسیایی (APA) اظهار داشت: ما باید افکار عمومی جهان را که مخالف عمده این نوع رویکرد است را با دیپلماسی عمومی همراه کنیم، نشست های علمی نقطه عزیمت و موج مخالفت با آپارتاید است، همچنان که رژیم نژاد پرست آفریقای جنوبی با موج افکار عمومی جهان فرو پاشید و رژیم باقی مانده آپارتاید یعنی رژیم اشغالگر قدس نیز بزودی فرو خواهد پاشید در این همایش نیز باید این رویکرد را در عرصه جهانی داشته باشیم و به محافل علمی و آکادمیک بسنده نکنیم.

وی بیان کرد: حضور موثرو تاثیر گذار در نهادهای بین المللی با دیپلماسی علم و فن آوری و جنجال بحث آپارتاید توسط اساتید، نخبگان، پژوهشگران، استفاده از ظرفیت های نوین و بلا استفاده در عرصه دیپلماسی است که از آن به دپیلماسی مکمل یاد می کنیم، می تواند به در رفع تبعیض علمی کمک کننده باشد. به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، چهل سال در گام اول از ظرفیت دولتی در دیپلماسی استفاده کردیم ولی امروزه ما ساعت هایی به عنوان دیپلماسی مکمل چه در حوزه حاکمیتی و چه درحوزه دیپلماسی قضایی موازی داریم. امروز پرونده ایران درشورای حقوق بشر مطرح است و ما باید بیش از گذشته تلاش کنیم. باید در عرصه بین الملل حضور داشته باشیم یکی ازمدعیان ما ساعت علم است که در شورای حقوق بشر به عنوان نسل سوم مباحث حقوق بشری به عنصر علم و فن آوری به عنوان حق مسلم ملت ها به عنوان یک جمع باید توجه شود در کنار آن چیزی که به بنده به عنوان معلم دانشگاه تهران در کلاس های درس مطرح می کنم و خواهم کرد، مجموعه های غیر دولتی است، دیپلماسی علم و فن آوری زاویه دولتی است عمدتا ما صدها مراکز دانشگاهی و پژوهشی داریم که می توانند وارد مذاکره با کانتر پارت ها و طرف های خودشان در عرصه بین المللی شوند.

وی در ادامه گفت: واژه ” آپارتاید علمی” یکی از مناسب ترین واژه ها برای مفهوم تبعیض علمی است و در مسیر تحقق عدالت و صلح که مقدمه تامین امنیت جهانی است، اخلال ایجاد می کند. آپارتاید یعنی محروم ساختن بخشی از جامعه جهانی از کلیه حقوق اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و علمی، برای اینکه نظام سلطه بتواند مطامع نا مشروع خود را تامین نماید. امروز در حالی که یکی از کلیدی ترین ابعاد سند توسعه پایدار سازمان ملل متحد، مبتنی بر ضرورت بکارگیری علم، فناوری و نوآوری برای رشد و پیشرفت اقتصادی است، کشورهای استکباری با اعمال تبعیض در اشاعه علم و فناوری، حرکت کشورهای مستقل را برای ارتقای توانمندی های علمی و فناورانه، با چالش مواجه ساخته اند.

دکتر مجیدی در پایان متذکر شد: تحریم علمی کشورهای مخالف استکبار از جمله جمهوری اسلامی ایران، یکی از مصادیق اعمال آپارتاید علمی توسط  نظام سلطه است. تحریم‌های علمی جزو تحریم‌های نسبتاً جامعی است که علیه کشورهای مستقل از جمله ایران وضع و حوزه‌های مختلف علمی را مورد تاثیر قرار می دهد. بخشی از این تحریم‌ها برای جلوگیری از کسب دانش است. محدودیت‌هایی که برای دانشجویان ایرانی برای تحصیل در برخی رشته‌ها اعمال شده ، نوعی آپارتاید علمی است. بلوکه کردن حساب های بانکی دانشجویان نظیر آنچه اخیرا در مالزی و با اعمال نفوذ بان های آمریکائی رخ داد، نیز از همین مقوله است. ایجاد محدودیت برای اساتید و دانشجویان نخبه ایرانی برای دریافت گواهینامه‌های علمی بین‌المللی یا جلوگیری از انتشار مقالات علمی این افراد در مجلات مهم علمی جهان نیز از اقدامات تبعیض آمیز در حوزه علم و فناوری تلقی می گردد.