باز هم صدا و سیما و حاشیه سازی؛ این بار اما کمپینی بین‌المللی آن هم در حمایت از مردم فلسطین؛ کمپینی که از دل بیت‌المقدس به دنیا صادر شده و هدف آن یادآوری آرمان متعالی آزادسازی قدس و سرنگونی رژیم صهیونیستی است اما صدا و سیما با اقدام خود در پخش گزارشی غیر حرفه‌ای از یک مراسم مرتبط با این کمپین و بازنشر شدن آن در فضای مجازی، موجب به سخره گرفتن این کمپین بین‌المللی از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی شد؛ کاربرانی که شاید به دلیل کم کاری همان صدا و سیما در جریان جزئیات فعالیت این کمپین و سابقه آن قرار نگرفته‌اند.
ایسنا پلاس: طی روزهای گذشته ویدئویی از صداوسیماپخش شد که در آن عده‌ای که طلاب حوزه علمیه خواهران مراغه معرفی شدند، قابلمه‌های غذایی که در دست داشتند را روی یک سینی برگرداندند و شعار «مرگ بر اسرائیل» سر دادند؛ گزارشگر این گزارش نیز این اقدام را مشارکت این طلاب در کمپین «مقلوبه» که نام یک غذای محبوب عربی عنوان و هدف آن را هم‌صدایی با زنان فلسطینی در واژگونی صهیونیسم اعلام کرد. بازنشر این ویدئو در فضای مجازی و دست به دست شدن آن توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی شرایطی را ایجاد کرد تا برخی که به دلیل کم کاری رسانه‌هایی نظیر رسانه ملی در جریان جرئیات آن کمپین نبودند، به دلیل اجرای بد آن، به جای تحسین، آن را مورد تمسخر قرار دهند.
مقلوبه چیست؟
«مقلوبه» یک غذای معروف عربی است که از برنج، بادمجان، گل کلم، هویج، گوجه سرخکرده، گوشت قرمز یا مرغ و ادویه و سبزیجات تشکیل شده است و در هر کشوری با تغیراتی جزئی و متناسب با سلیقه مردم آن کشور طبخ می‌شود. این غذا در فلسطین از غذاهای محبوب و پر طرفدار محسوب می‌شود که در تصاویر منتشر شده از سفره‌های افطار مردم این کشور نیز مشاهده می‌شود.
در پاسخ به این پرسش که «ماجرای مقلوبه چیست و چرا به نمادی برای مردم فلسطین تبدیل شده است؟» به سراغ مهدی بختیاری پژوهشگر مسائل فلسطین رفتیم؛ او می‌گوید که «این غدا به خاطر شکل سرو آن طی چند سال اخیر حالتی نمادین پیدا کرده است چون شکل سرو آن اینگونه است که قابلمه حاوی مقلوبه را روی یک سینی برگردانده و سپس عذا سرو می‌شود؛ به همین دلیل نیز از سوی فلسطینی ها به نمادی برای سرنگونی اسرائیل تبدیل شده است». به گفته بختیاری، این نماد سالهاست که در فلسطین وجود دارد اما از سال ۲۰۱۷ به بعد زنان کمپینی در این زمینه تشکیل شده است.»
این پژوهشگر مسائل فلسطین با بیان اینکه «رژیم صهیونیستی از همان زمان اعلام موجودیتش همواره به دنبال آن بود تا اورشلیم (قدس) را به عنوان پایتخت خود اعلام کند»، ادامه داد که «این همان آرزویی است که دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۷ تلاش کرد تا در اقدامی به آن واقعیت بخشد. ترامپ دسامبر ۲۰۱۷ به‌طوررسمی به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل توسط ایالات متحده را اعلام کرد؛ بعد از این اعلام بود که طبخ و سرو مقلوبه به نمادی پررنگ‌تر برای سرنگونی اسرائیل تبدیل شد و از سوی عده‌ای از زنان فلسطینی که به آنها «مرابطات» گفته می‌شود کمپینی در این زمینه راه‌اندازی شد؛ زنانی که در قدس حضوری فعال دارند و به عنوان خادمان و مراقبان قدس شناخته می‌شوند».
کمپین مقلوبه در ایران
به گفته بختیاری، «کمپین مقلوبه از سال ۲۰۱۷ همزمان در فلسطین در بسیاری از کشورهای عربی و میان مسلمانان مورد توجه قرا گرفت و بسیاری به آن پیوستند؛ از حدود ۲ سال پیش نیز در ایران و در شهرهایی نظیر بوشهر و اهواز این حرکت به راه افتاده بود اما شناخته شده نبود و متاسفانه به لطف حرکت تلویزیون طی روزهای اخیر، این کمپین به طور نا مناسبی معرفی شد.»
کارکرد کمپین‌ها چیست؟
این پژوهشگر مسائل فلسطین درباره واکنش‌های بعد از انتشار ویدئوی طلاب حوزه علمیه خواهران مراغه گفت که «پس از انتشار ویدئوی اخیر برخی درباره کمپین مقلوبه اینگونه بیان می‌کنند که «شما آنقدر مسخره هستید که فکر می‌کنید قرار است با این کار پایه های رژیم صهیونیستی به لرزه در بیاید»؛ این درشرایطی است که اصلاً قرار نیست این کمپین چنین کارکردی داشته باشد. عمده هدف ذاتی هر کمپینی که در هر جای دنیا شکل می‌گیرد این است که به هر شکلی که ممکن است در افکار عمومی یک موضوعی را زنده نگه دارد؛ مثلاً یک فوتبالیست در یک مسابقه فوتبال حرکتی را علیه نژاد پرستی انجام می‌دهد که این اقدام در دنیا تبدیل به یک کمپین می‌شود و در دنیا میلیون‌ها نفر آن حرکت را تکرار می‌کنند؛ این کار قطعاً نژادپرستی را از بین نمی‌برد اما آن مساله را در اذهان زنده نگه می‌دارد؛ کارکرد کمپین این است و ما نیز باید نگاه‌مان به کمپین را اصلاح کنیم.»
بختیاری با تاکید بر اینکه «کارکرد کمپین مقلوبه فقط زنده نگه داشتن مساله فلسطین در افکار عمومی است»، اظهار کرد که «یکی از مشکلات افکار عمومی در این زمینه این است که گاهی ما فقط با نگاه ایرانی خودمان به موضوعات را می‌بینیم؛ ممکن است یک کاری در فرهنگ ما ایرانی‌ها حتی مسخره باشد اما این کار در فرهنگ عرب اهمیت بسیاری داشته باشد؛ برعکس این موضوع نیز صادق است. اشکال دیگر در این زمینه نیز از خود رسانه‌ها است؛ معمولا گفته می‌شود که بهترین کار برای خراب کردن یک اقدام، اجرای بد آن است؛ یکی از مثال‌ها در این زمینه ماجرای رونمایی از ماکت مقوایی امام خمینی(ره) در مراسم بزرگداشت سالروز ورود ایشان به تهران در سال ۱۳۹۰ است؛ بسیاری هنوز به یاد دارند که این موضوع در آن سال چقدر باعث ایجاد مساله شد؟ چراکه یک مراسم بسیار مهم به بدترین شکل اجرا و باعث شد تا بعد از آن هر کسی می‌خواهد برای ۱۲ بهمن مراسم برگزار کند، همه یاد آن ماجرا می‌افتند؛ یعنی شما با یک اجرای بد و و از آن بدتر نشر دادن این اجرا، باعث خراب شدن آن می‌شوید.»
اشاره بختیاری به رونمایی از ماکت مقوایی امام خمینی(ره) در مراسم بزرگداشت سالروز ورود ایشان به تهران در سال ۱۳۹۰ است؛ مراسمی که در فرودگاه مهرآباد تهران برگزار شد و طی آن یگان تشریفات حاضردرفرودگاه در برابر این ماکت مقوایی بنیانگذار ادای احترام کردند؛ اقدامی که در همان زمان نیز با اعتراضات و انتقادات بسیاری مواجه شد. یکی از انتقادات به این مراسم از سوی آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شد؛ هاشمی رفنسجانی با انتقاد شدید از ساخت ماکت مقوایی امام خمینی گفت که «در این ایام از انجام برنامه‌های کم‌محتوا و سخیف مانند بی‌سلیقگی در استفاده ازماکت‌های مقوایی که بعضاً می‌تواند مورد اعتراض مردم فهیم و سوء استفاده دشمنان انقلاب نیزقرارگیرد، خودداری شود.»
گزارش تلویزیونی که بد اجرا شد
این پژوهشگر مسائل فلسطین در پایان گفت که «کمپین مقلوبه که دارای سوابقی است که به آن اشاره کوتاهی شد، امسال نیز در نقاط مختلف ایران اجرا شد و حاشیه‌ای نیز به همراه نداشت اما آنچه که در مراغه رخ داد، اتفاقی مانند ماجرای ماکت مقوایی امام خمینی بود و از آن بدتر نیز اصرار صدا و سیما بر پخش گزارش از آن مراسم؛ پخش شدن آن ویدئو به قدری به اصل حرکت ضربه وارد کرد که حالا نیز هرچقدر بخواهید این موضوع را توضیح دهید، به این دلیل که مردم آشنایی قبلی با این مساله ندارند، در ابتدا با تمسخره مردم مواجه می‌شوید در حالیکه آن اقدام سابقه‌ای چند ساله و بین‌المللی دارد.»
