کنفرانس جهان شناسی و نظم نوین در افق ۲۰۵۰ به همت مجمع جهانی صلح اسلامی و مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه با حضور نخبگان، متفکران و اساتید این حوزه در مرکز مطالعات سیاسی بین الملل وزارت امور خارجه برگزارشد.
در این کنفرانس یک روزه، دکتر محمد حسن شیخ الاسلامی دکتر داود عامری، دکتر دهقانی فیروز آبادی و دکتر سلیمان پور در صبح و نشست تخصصی بعد از ظهر دکتر خرمشاد، دکتر شاه ویسی، دکتر کلینی، دکتر امین زاده، مهندس شیخ عطار به طرح دید گاه های خود پرداختند.
در ابتدای کنفرانس دکتر محمد حسن شیخ الاسلامی رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه در سخنرانی خود به چند سناریوی محتمل در آینده جهان پرداخت.
وی گفت: از آنجا که ما در دوران تحول و گذار قرار داریم، نظام تصمیم سازی در سیاست خارجی و وزارت امور خارجه باید فهم درست از این تغییرات داشته باشد و برای سناریوهای محتمل آن خود را مهیا کند.
وی افزود : تغییرات در حال وقوع در سطح جهان با ۵ رویکرد اصلی قابل تشخیص است که عبارتند از :
اولین رویکرد تغییرات در حال وقوع، ابزاری و کارکردی هستند. دوم، تغییرات در سطح نظم جهانی و نه نظام جهانی را مد نظر قرار می دهد. سوم، تغییرات در سطح نظم جهانی و نه نظام جهانی را مد نظر قرار می دهد. چهارم، عمدتاً از نظریه اجتماعی روابط بین الملل ریشه می‌گیرد و بر اساس آن جهان به سمت یک نظم جامعه-محور حرکت خواهد کرد و پنجم ،نظام بین الملل به سمت یک نظام مبتنی بر بی نظمی یا آنارشی در حال حرکت است.
در ادامه کنفرانس دکتر داود عامری دبیر کل مجمع جهانی صلح اسلامی به ارایه گزارش پژوهشی جهان شناسی و نظم نوین در افق 2050 پرداخت.
وی گفت: معتقدم یکی از تنگناهای ما در کشور، مشکل جهان‌شناسی است. این موضوع یکی از چالش‌های پیچیده ما در حوزه حکمرانی است که باید به رفع آن اهتمام شود و این نیازمند یک اهتمام ملی است .
وی در رابطه با سند جهانی شناسی گفت: این سند بر اساسی یک مدل بومی و بطور اساسی روندی جهان شناسی پژوهش شده و در یک سند استاندارد سازی شده و راهبردهای آینده ساز را بر اساس مطالعات جهانی پیشنهاد می‌دهد. این سند شامل هشت گزارش تخصصی است که به عرصه‌های مورد مطالعه در همین گزارش اشاره خواهد شد و به‌طور عمیق به حوزه‌های مختلفی نظیر سیاست، قدرت، حاکمیت، اقتصاد و تجارت، دفاع و امنیت و عرصه های متنوعی که در این گزارش ارائه خواهد شد می پردازد . هدف ما این است که در عرصه‌های مختلف، دیدگاه خود را نسبت به تحولات جهانی بیان کنیم و همچنین راهکارهایی برای نقش‌آفرینی جمهوری اسلامی ارائه کنیم.
ایشان جمهوری اسلامی ایران در 2050را قطبی از قدرت جهانی و تاثیر گذار بر مسایل جهانی دانست اما گفت که باید بتواند برچالش های خود فائق آید.
دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی در پایان عنوان کرد: این گزارش تنوع بالایی دارد و تلاش شده است تا به بخشی از مفاهیم مرتبط با حوزه مطالعات جهانی توجه شود
در ادامه کنفرانس دکتر سید جلال دهقانی فیروزآبادی، استاد روابط بین الملل و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در این کنفرانس در قالب سخنرانی خود به ارایه گزارش مطالعه شده در وزارت خارجه پرداخت.
وی گفت: ارائه یک تحلیل مبتنی بر آینده‌پژوهی، تشدید بلوک‌بندی‌های قدرت را مطلوب‌ترین سناریوی آینده است زیرا نظام چندقطبی برای قدرت‌های میانه و منطقه‌ای مانند جمهوری اسلامی موجب آزادی عمل در سطح بین‌المللی می‌شود.
وی افزود: جهان هیبریدی و ترکیبی، شبکه‌ای شدن جهان، پساانسانی و چند سطحی شدن از مهمترین ویژگی‌های جهان آینده است .ایشان همچنین در بیان واژه «افول» آن را به تنزل معنا کردند و اشاره نمودند که افول آمریکا نه به معنای سقوط و نابودی این قدرت بلکه به معنای تنزل جایگاه این قدرت نسبت به قدرت‌های نوظهور می‌باشد که این موضوع از نشانه‌های نظم جدید و آغاز نظام چندقطبی است.
آخرین سخنران صبح آقای دکتر سلیمان پور استاد روابط بین الملل و دیپلمات سابق در سخنرانی کوتاه خود اشاره کردکه از ویژگی های جهان آینده دیجیتالیزه شدن آن است و سرعت تحولات بر اساس تغییرات زیاد وجوه منابع قدرت تغییر میکند و ممکن است نظمی با مشخصات جدید را شاهد باشیم .
در ادامه این کنفرانس در نوبت عصر ، در قالب یک نشست تخصصی با حضور نخبگان و متنفکران در این حوزه در دفتر مطالعات سیاست بین المللی وزارت امور خارجه با مدیریت آقای دکتر داود عامری دبیر کل مجمع جهانی صلح اسلامی برگزار شد. در این نشست تخصصی به ترتیب خانم دکتر الهام امین زاده،آقایان، دکتر خرمشاد، دکتر کلینی، مهندس شیخ عطار و دکتر شاه ویسی به سخنرانی پرداختند و دیدگاه های خود را ارایه کردند.
در این نشست تخصصی سرکار خانم دکتر امین‌زاده استاد حقوق بین الملل و معاون بین الملل دانشگاه تهران بر نقش سازمان‌های بین‌المللی در نظم نوین بین‌المللی تاکید کرد وی افزود :یکی از مهمترین مشکلات عمده جمهوری اسلامی در سازمان‌ها را عدم سرمایه گذاری و برخورداری از ابتکار عمل دانست.
ایشان با اشاره به پشتوانه‌‌ی ملی و گفتمانی انقلاب اسلامی، برخورداری از ابتکار عمل و فعالیت در سطح گسترده در سازمان های بین المللی را از نیازهای مبرم جمهوری اسلامی برشمردند و برای نمونه به طرح همه‌پرسی جمهوری اسلامی در حل مسئله فلسطین اشاره کردند که می‌تواند قدرت گفتمانی و بازیگری جمهوری اسلامی را در سطح سازمان‌های بین‌المللی را افزایش دهد. در ادامه ایشان به نقش سازمان های نو پدید نظیر بریکس پرداخت.
دکتر کلینی کارشناس حوزه مطالعات راهبردی و سیاست خارجی گفت: یکی از مهمترین ویژگی های نظم آینده، ادغام مسائل در همه‌ی حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و… است؛ به گونه‌ای که مسائل اقتصادی را نمی‌توان منفک از مسائل سیاسی بررسی نمود و همینطور مسائل اجتماعی را نمی‌توان منفک از مسائل اقتصادی بررسی نمود. این چندگانگی و ترکیبی از مسائل مهمترین ویژگی بارز نظم جدید خواهد بود که موجب پیچیده شدن روابط بین‌المللی می‌گردد.ایشان در ضمن توجه به ضرورت مطالعات آینده پژوهانه نحوه و شیوه این اقدام را در بعضی حوز ها مورد انتقاد قرار داد.
دکتر شاه‌ویسی دبیر کل اتاق بازرگانی و استاد برجسته اقتصاد در نشست تخصصی کنفرانس بر نقش تجارت به عنوان یک عامل قدرت‌ساز و نظم‌ساز بر تحولات جهان و نظم بین‌المللی آینده تاکید کرد. ایشان ضمن تاکید بر زنجیره های تامین با ارائه‌ی آمار از حجم تجاری برخی بازیگران بین‌المللی از جمله اتحادیه اروپا و چین از معایب عدم توجه به اصل تجارت پرداختندو اشاره کردند که توجه عمیق و برنامه ریزی شده بر اقتصاد، تجارت و ارتقاء نقش جمهوری اسلامی در زنجیره تامین است.
مهندس شیخ عطار معاون اسبق وزارت امور خارجه در نشست تخصصی به نقش رسانه و تاثیر آن بر تحولات جهانی اشاره کردند و با اشاره به موضوع فناوری و نقش انقلاب چهارم صنعتی بر تاثیرات این حوزه بر نظم آینده بین‌المللی بیش از هر حوزه دیگر تاکید ورزیدند.
وی گفت بر رغم همه نظرسنجی‌های مربوط به پیروزی هریس اما پیروزی ترامپ را نتیجه کار رسانه‌ها و همکاری با ایلان ماسک به یک بازیگر غیر دولتی و عنوان یکی از اصلی ترین نوآوران فناوری در جهان یاد کردند که نشان از تاثیرات فرادولتی ها، رسانه و فناوری های نوین در جهان جدید دانست.
دکتر خرمشاد، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و وزیر اسبق شورای روابط خارجی با نگاهی جامعه‌شناسانه به سیاست و حکمرانی گفت: تحولات آینده و عوامل موثر بر نظم آینده را معطوف به پدیده‌های جامعه‌شناسی همچون دموکراسی، رشد طبقه متوسط، نقش زنان و… دانست. ایشان به پیش ران های مطالعه شده در تحولات و نظم نوین جهانی پرداخت. این پیش ران ها را ملی و بین المللی دانست و بخش ملی آن را توضیح دادند.
وی گفت: زنان در نظم جدید بین‌المللی دارای جایگاه و سهم فراوانی هستند و مطالبات مربوط به زنان بزودی بسیاری از مسائل ملی و بین‌المللی را در بر می‌گیرد. ولی مطالعه روی این بخش را ضروری دانست.
