یاداشت ها

احیای فرهنگ اسلامی؛ اصلی ترین دستاورد و رویکرد انقلاب اسلامی

دکتر داود عامری دبیر کل مجمع جهانی صلح اسلامی اصلی ترین دستاورد و رویکرد انقلاب اسلامی را احیای فرهنگ اسلامی دانست .

وی در ادامه بر این نکته تاکید نمود که از بدو شروع مبارزات، انقلاب اسلامی یک ماهیت فرهنگی داشت و احیای فرهنگ ناب محمدی با شعار استقلال، آزادی جمهوری اسلامی سرلوحه مبارزات بود.

نگاهی به اندیشه های معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) نشان می دهد که ایشان اهمیت و ارزش ویژه به فرهنگ قائل بودند و خوشبختی و بدبختی ملت ها را وابسته به فرهنگ آنها می دانستند. لذا امام (ره) با درک عمیق از علل عقب ماندگی مسلمانان این مسئله را متوجه تهاجم فرهنگی غرب دانسته و ابهت پوشالی که جهان غرب از خود در منظر جهانیان به تصویر کشیده بود و همین عامل را یکی از اسباب مهم ناکامی ملت ها برشمردند:«چنان غرب در نظر یک قشری از این ملت جلوه کرده است که گمان می کنیم غیر از غرب دیگر هیچ چیز نیست. این وابستگی فکری، عقلی و مغزی غربی منشأ اکثر بدبختیهای ملتها و ملت ما نیز هست» (صحیفه امام خمینی جلد 12 صفحه 4)

بنابراین از بدو شروع مبارزات، انقلاب اسلامی یک ماهیت فرهنگی داشت و احیای فرهنگ ناب محمدی با شعار استقلال، آزادی جمهوری اسلامی سرلوحه مبارزات بود. نتیجه ماهیت فرهنگی انقلاب و اهمیت فرهنگ اسلامی در نظام فکری معمار بزرگ آن منجر به انتخاب تمامی مسیرها در جهت ارتقاء فرهنگی کشور قرار گیرد و در این بین تجاوز رژیم بعثی صدام باعث نضج و ارتقاء فرهنگی از گذر دفاع مقدس شد که امروزه به عنوان یکی از افتخارات نظام مقدس در چهلمین جشن پیروزی، فرهنگ انقلاب و دفاع مقدس است که می توان به صورت مصداقی مواردی را به اختصار مورد اشاره قرار داد.

1-حاکمیت اسلام بر پایه ولایت فقیه؛ اگرچه در نگاه اول این موضوع در حوزه سیاسی و به عنوان یک الگوی حاکمیتی به نظر می رسد اما در اصل یک موضوع برخاسته از فرهنگ انقلاب اسلامی است ولیکن از شدت وضوح در حوزه‌های فرهنگی مورد مداقه قرار نمی‌گیرد.

پیشتر اشاره شد که یکی از اهداف فرهنگی انقلاب اسلامی احیای فرهنگ اصیل اسلامی بود و امروز در چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی چه مولفه‌هایی از انقلاب را میتوان با اصل مترقی ولایت فقیه برابر دانست. مقام معظم رهبری یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی را تجدید حیات اسلام در جهان خوانده و فرمودند: « علی رغم گذشت بیش از یکصد و پنجاه سال از برنامه ریزی مدرن و همه جانبه علیه اسلام امروز در سراسر دنیا یک حرکت عظیم اسلامی به وجود آمده است که به موجب آن اسلام در آفریقا، آسیا و حتی در قلب اروپا حیات جدیدی را باز یافته و مسلمانان به شخصیت و هویت واقعی خود پی برده‌اند.» (21 /9/ 1369)

حضرت امام نیز در خصوص تجدید حیات اسلام در انقلاب اسلامی فرمودند:«منت خدای تبارک و تعالی را که شما جوانان برومند از هر کجا هستید توجه به اسلام کردید و اسلام را در این عصر، در این عصر ظلمانی، در این عصری که همه ارزش‌ها به باد رفته بود، اسلام را زنده کردید.(صحیفه،نور،ج6،ص190)»

«این نهضت شما ثابت کرد به اینکه اسلام الآن هم متحرک است.» (صحیفه امام جلد 9 صفحه 105) این بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی را باید در احیای فرهنگ اسلامی در ایران زمین جستجو کرد که سالهای متمادی رژیم پهلوی تلاش کرده بود با سوء استفاده از تاریخ ایران اسلامی و تحریف آن به سمت نظام های استبدادی، خود را وارث تمدن 3 هزار ساله قلمداد نمایند و با هزینه های گزاف فرهنگ شاهنشاهی را جایگزین فرهنگ اسلامی نماید. به طور خلاصه نتیجه احیای فرهنگ اسلامی را در ایران به سیاست گذاری ها و روندهای مختلفی در جامعه اسلامی می‌توان مشاهده کرد که به طور خلاصه می‌توان به بیداری امت اسلامی، حمایت از مسلمانان آزاده، الگوسازی برای ملت های مستضعف، باز کردن دریچه امید به پیروزی در دل مسلمانان، شکستن ابهت پوشالی ابر قدرتها، جهانی سازی دفاع از آرمان فلسطین و … اشاره کرد.

2-معنویت و اخلاق؛ در حوزه داخلی بصیرت افزایی و ارتقای معنویت در کشور یکی از بزرگترین و مهمترین دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی به شمار می رود. تحول روحی و معنوی ملت ایران در پی انقلاب اسلامی را در دفاع مقدس به صورت ملموس و مطلوب جهانیان ملاحظه کردند. ملت ایران پس از انقلاب به یک ملت شجاع و با شهامت تبدیل شده بودند که نتیجه آموزه‌های رهبری انقلاب بود و جوانان این مرز و بوم در هشت سال دفاع مقدس، بزرگترین حماسه ها را خلق کردند.

3- تولید محصولات فرهنگی؛ در ارتباط با تولید محصولات فرهنگی می‌توان با توسل به عدد و رقم در حوزه‌های مختلف از جمله چاپ کتاب، تولید فیلم، ساخت و راه اندازی فرهنگسرا و تولیدات هنری پرداخت. به عنوان نمونه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی متوسط تولید و انتشار کتاب در سال 2500عنوان در سال بود و به طور کل در حدود 220 نشریه در کشور منتشر شده بود که به طور متوسط 14 نشریه در سال برآورد می شود. هنر و ادبیات پیش از انقلاب تحت تاثیر عناصر فرهنگی غرب، روز به روز از فرهنگ اصیل مردم مسلمان فاصله می‌گرفت و به جای ارتقای فرهنگ، مسیر ابتذال را می پیمود، حال آنکه بعد از انقلاب ما شاهد رشد هنر و ادبیات پاک و متعالی هستیم و از لحاظ تولید کتاب نیز سالیانه رقمی بالغ بر 700 هزار عنوان کتاب در حوزه‌های مختلف منتشر می‌شود و آمار انتشار نشریات عمومی و تخصصی نیز اصلاً قابل مقایسه نیست.

همینطور در این حوزه می توان به توسعه چشمگیر شبکه های خبررسانی، خبرگزاری های داخلی و بین المللی و همینطور تعداد شبکه های  رادیویی و تلویزیونی اشاره کرد که بی هیچ نیازی به ارائه آمار و ارقام معمولی و آشکار بر همگان است.

لذا به طور خلاصه چنانچه بخواهیم 10 نمونه از دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی را برشماریم که طبیعتاً تأثیر گسترده‌ای در جامعه داشته اند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مقابله با فرهنگ منحط ضد دینی و اسلامی
  • مقابله با موج فساد علنی و رواج بی بند و باری غربی
  • ترویج فرهنگ معنوی اسلامی و قرآنی
  • احیای شعائر الهی و احکام اسلامی نظیر امر به معروف و نهی از منکر
  • بازسازی نقش مساجد و رواج فرهنگ نماز، نماز جماعت و نماز جمعه
  • استقلال فرهنگی با تکیه بر خودباوری فرهنگی و هویت بومی اسلامی و ایرانی
  • احیای شان و منزلت معنوی زن در اجتماع
  • ارتقاء سطح سواد و علم در کشور با مبارزه با بی سوادی
  • تحول در نظام آموزشی و محتوای کتب درسی مدارس و دانشگاه ها
  • تحول در توجه به فرهنگ اصیل اسلامی- ایرانی و تولید محصولات فرهنگی فاخر، تعالی بخش و پاک

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


نُه + 8 =