یک وب سایت آمریکایی گزارش داد، تحقیق بین المللی نشان می‌دهد که فساد و خویشاوندگرایی آل سعود مانع توسعه اقتصادی عربستان می‌شود و این امر چشم‌انداز ۲۰۳۰ ولیعهد سعودی را به شدت تضعیف می‌کند.
وب سایت آمریکایی « ژئوپلیتیکال فیوچرز» نوشت کهبر اساس، یک تحقیق بین المللی، فساد و خویشاوند گرایی هرگونه تلاش برای اصلاحات اقتصادی در عربستان سعودی را تضعیف و چشم‌انداز 2030 را به شدت با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
به گزارش سعودی لیکس،هدف اعلام شده از چشم‌انداز 2030 رهایی از وابستگی به نفت، شکوفایی استعدادهای جامعه و از بین بردن فساد است؛ اما آل سعود به جای مبارزه با فساد، فرصت‌های جدیدی به آن داده و این سند به جای ترویج ارزش‌های اجتماعی جدید، ایده‌هایی را که به مدرنیته منتهی می‌شود، حذف کرده است.
بر اساس این تحقیق، مشخص شده که چشم انداز 2030، از جمله پروژه «نئوم» در دریای سرخ که هنوز ساخته نشده است، تنها در تخیل «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی است.
این وب سایت آمریکایی در ادامه نوشت که بر اساس این تحقیق، بوروکراسی در عربستان سعودی به دلیل خویشاوندگرایی به طور غیرمنطقی گسترش یافته است. اگرچه تاثیرات منفی اقتصادی یا اجتماعی این امر ملموس نبوده و همچنان توانسته شهروندان بیشتری را جذب کند و ثروت نفتی نیز توانسته هزینه‌های بیهوده‌ای را که هیچ ضرورت اقتصادی یا اداری نداشته است، تامین کند؛ اما این گسترش بوروکراتیک یکی از گسترده‌ترین «رشوه‌های اجتماعی» قرن بیستم بود.
بر اساس این گزارش، آل سعود در سال‌های اخیر پروژه‌هایی را تحت عنوان توسعه و آبادانی اما با انگیزه‌های سیاسی اجرا کرد که بسیاری از آنها بیهوده و پوچ بودند.
در ادامه این گزارش آمده است: بوروکراسی در عربستان افزایش یافت و مراکز قدرت توسط مقامات دولتی متوسط تشکیل داد که مقامات دولتی از طریق تاسیس شرکت‌ها وارد بازار کار خصوصی شدند و از ارتباطات خود با شاهزادگان برجسته برای برنده شدن در قراردادها و مناقصه‌ها استفاده کردند.
وب سایت آمریکایی ژئوپلیتیکال فیوچرز تاکید کرد که زمانی که محمد بن سلمان در سال 2017 متوجه شد که بیشتر از آنچه که فکر می‌کرد، نزدیکانش با سلطنت او مخالفت می‌کنند، به بهانه فساد مالی و سرقت بودجه دولتی علیه بسیاری از آنها اقدام کرد.
وب سایت مذکور در ادامه نوشت: هدف از بازداشت شاهزادگان سعودی که تمایلی به حمایت از محمد بن سلمان نداشتند، هشدار دادن به آن ها در مورد عواقب مخالفت و انتقاد بود. بدین ترتیب کمپین مبارزه با فساد بن سلمان چیزی جز ابزاری برای تسویه حساب نبود؛چراکه در همان زمان بر فساد برخی شاهزادگان وفادار سرپوش گذاشته شد ،در حالی که بقیه به شکل انتخابی مورد هدف قرار گرفتند.
بر اساس این گزارش،فساد در عربستان همچنان یک مشکل جدی است، زیرا ریشه در ساختار بوروکراسی سفت و سخت سعودی دارد و بنابراین شکلی نهادی به خود گرفته است. مبارزه با فساد در این کشور به معنای مخالفت با گروه‌های ذینفعی است که طی دهه‌ها رشد کرده‌اند و اگر ولیعهد سعودی تصمیم بگیرد که بخش دولتی را برای حفظ قدرت خود اصلاح نکند، اجرای اهداف اقتصادی «جنجال‌برانگیز» برای او غیرممکن خواهد شد.
این وب سایت آمریکایی تاکید کرد که جامعه عربستان از اختلافات شدید قبیله‌ای، فرقه‌ای و منطقه‌ای رنج می‌برد که آل سعود با ممنوع کردن هر آنچه به متحد شدن مردم این کشور کمک کند، این اختلافات را افزایش می دهد. در این کشور خبری از اتحادیه‌ها، احزاب و تظاهرات نیست و دولت به جای تعامل با شهروندان، با رؤسای قبایل یا سرشناسان مناطق سروکار دارد.
در ادامه این گزارش آمده است: با وجود اختلافات عمیق در منطقه، دولت عربستان برای ملت‌سازی سرمایه‌گذاری نکرد و هویت ملی را تعریف نکرد. برعکس بر خانواده‌های سنی برجسته در مناطق نجد و حجاز تکیه دارد و منطقه شیعه نشین شرق این کشور را تحت سرکوب قرار داده و به انزوا کشانده است که این امر اختلافات در جامعه را تشدید می کند.
تحقیقات نشان می دهد که سیاست‌های آل سعود ارزش کار سخت را در میان سعودی‌ها ترویج نمی‌کند و علیرغم حمایت سطحی آن از آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، اما برای هدایت جوانان به سمت حرفه‌های مولد باید تلاش بیشتری کند.
وب سایت ژئوپلیتیکال فیوچرز تصریح کرد: بیزاری از کار یدی در عربستان موجب وابستگی دائمی به نیروی کار خارجی و ایجاد حس حقارت اجتماعی نسبت به طبقه کارگر شده است و سیاست‌های رفاهی دولت سعودی، رفتار مصرف‌کنندگی را بیش از حد ترویج و تمایل به استخدام کارگران خارجی را بیشتر می‌کند.
در ادامه این گزارش آمده است: اقتصادی که در طی رونق نفت در عربستان سعودی پدید آمد، منجر به ایجاد بخش خصوصی پویایی شد که خود را از وابستگی به قراردادهای دولتی رها کرد و بخش خصوصی نیز به نوبه خود یک بورژوازی داخلی و نه ملی ایجاد کرد، زیرا در مقابل تمام تلاش‌ها برای استفاده از نیروی کار سعودی ایستاد و به جای آن کارگران خارجی را استخدام کرد.
بدین ترتیب طبقه تجار در عربستان سعودی نیز از خلال الگوی سیاست‌های اجتماعی دولت در ساختن نسل جوان بدون مهارت، مشکل جمعیتی را در عربستان سعودی افزایش داده است.
تحقیقات نشان می‌دهد که اگرچه بسیاری از جوانان سعودی از سیاست‌های محمد بن سلمان حمایت می‌کنند، اما شور و شوق نسبت به او فروکش می‌کند مگر اینکه این جوانان در تعیین آینده عربستان نقشی داشته باشند.
بر اساس گزارش وب سایت مذکور،محمد بن سلمان معتقد است که اتخاذ دموکراسی به عنوان یک سیستم حکومتی منجر به فروپاشی کشور می‌شود و با جامعه قبیله‌ای عربستان سعودی، فرهنگ سنتی و جهت‌گیری اسلامی آن که بر اساس دکترین وهابی، دموکراسی را بدعت می‌داند، سازگار نخواهد بود.
تحقیقات نشان می دهد که همه اینها به این معنی است که با وجود تبلیغات محمد بن سلمان و سخنان خوش بینانه وی در خصوص اصلاحات احتمالاً او نمی‌تواند به آنچه می‌خواهد، دست یابد.
در ادامه این گزارش آمده است که مولفه‌های چشم انداز 2030 از چهار دهه گذشته توسط مقامات ارشد سعودی مورد بحث قرار گرفت که شامل تمرکز بر دوران پس از نفت، تنوع منابع درآمدی، تشویق سرمایه گذاری، ریاضت اقتصادی، رسیدگی به بحران بیکاری بوده است.
این وب سایت آمریکایی تاکید کرد که اجرای طرح توسعه محمد بن سلمان که متکی بر رشد بخش خصوصی فعال و یافتن منابع جدید درآمد دولتی از طریق مالیات و عوارض است، دشوار خواهد بود. پروژه توسعه اقتصادی محمد بن سلمان نیاز به پرداختن به موضوع مشارکت سیاسی در چارچوب یک قرارداد اجتماعی جدید دارد.
وب سایت مذکور در ادامه نوشت که پروژه نئوم واضح ترین شواهد از چالش‌های پیش روی محمد بن سلمان است و بسیاری از ناظران معتقدند که ساخت شهری 500 میلیارد دلاری در بیابان نوعی شرط بندی است. برخی دیگر نیز بر این باورند که این چیزی جز تلاش برای بهبود وجهه ولیعهد سعودی و منحرف کردن توجهات از نقض حقوق بشر در کشور نیست.
در پایان این گزارش آمده است که بزرگی اهداف توسعه محمد بن سلمان تا سال 2030، از جمله رهایی از وابستگی به نفت، چالشی برای اعتبار او است ، به ویژه سبک زندگی مجلل و دارایی گران قیمت او گویای چیز دیگری است. ولیعهد سعودی شرکت‌ها و املاک و دارایی‌های زیادی در خارج از کشور از جمله کاخ لوئی چهاردهم در لووسین در خارج از پاریس (به ارزش 300 میلیون دلار)، یک کشتی تفریحی لوکس عظیم (به ارزش 320 میلیون دلار) و همچنین تابلوی نقاشی منجی جهان اثر لئوناردو داوینچی که 450 ملیون دلار ارزش در اختیار دارد.
