سرانجام شورای امنیت سازمان ملل پس از ۴۰ روز از آغاز درگیری میان گروههای مقاومت فلسطین و رژیم اسرائیل در هفتم اکتبر و بمباران نوارغزه از سوی تل آویو به تلافی عملیات طوفان الاقصی از سوی حماس و برای نخستین بار، »وقفه بشردوستانه» چند روزه درگیری ها در غزه را به جای “آتش بس” تصویب کرد.
به گزارش خبرنگار ایرنا از سازمان ملل، قطعنامه تصویب شده از سوی کشور اروپایی مالت پیشنهاد و تدوین شد که رای ۱۲ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت را بدون هیچ مخالفت و وتویی کسب کرد اما سه عضو دائم شورای امنیت یعنی آمریکا، روسیه و انگلیس به این قطعنامه رای ممتنع دادند.
تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل به ۹ رای بدون وتوی اعضای دائم شورای امنیت نیاز دارد که قطعنامه پیشنهادی مالت ۱۲ رای بدون مخالفت و وتو کسب کرد و تصویب شد.
قطعنامه پیشنهادی کشور اروپایی مالت که به تصویب رسید، از حمایت ۲۲ کشور عرب از جمله امارات متحده عربی که یکی از اعضای منتخب شورای امنیت می باشد، برخوردار است. پیش از آن قطعنامه کشور برزیل در حال بررسی بود اما به دلیل اختلاف نظر بسیار بر سر این قطعنامه، از دستور کار شورای امنیت خارج شد و قطعنامه مالت مورد بررسی و سرانجام پس از اصلاحات بسیار به تصویب رسید.
این قطعنامه خواستار وقفه بشردوستانه چند روزه در درگیری ها و ایجاد کریدورهای بشردوستانه فوری و طولانی در سراسر نوار غزه جهت دسترسی کامل، سریع، ایمن و بدون مانع آژانس های بشردوستانه سازمان ملل متحد، مطابق با قوانین بشردوستانه بین المللی است.
ابهام در متن قطعنامه شورای امنیت درباره تعداد روزهای وقفه بشردوستانه
به گزارش خبرنگار ایرنا از سازمان ملل، پاراگرافی از این قطعنامه درباره وقفه فوری بشردوستانه برای «تعداد روز کافی»، این سوال را ایجاد کرده که چه تعداد روز، مدنظر تهیه کنندگان این قطعنامه است اما نکته مثبت آن برغم این ابهام این است که بسته به شرایط، قابل تمدید است.
این در حالی است که به گفته برخی منابع دیپلماتیک، در پیش نویس اولیه این قطعنامه خواستار توقف اولیه پنج روزه حملات بصورت متوالی و ظرف ۲۴ ساعت پس از تصویب متن قطعنامه بودند اما اکنون چنین بازه زمانی در قطعنامه وجود ندارد.
این قطعنامه همچنین خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط همه اسرا از جمله کودکانی است که توسط حماس در غزه نگهداری میشوند.
این قطعنامه از همه طرف های درگیر می خواهد به تعهدات خود تحت قوانین بین المللی، از جمله حقوق بین المللی بشردوستانه و حقوق بین الملل حقوق بشر پیروی کنند.
قطعنامه شورای امنیت همچنین از وضعیت بشردوستانه در نوار غزه و تأثیر شدید آن بر جمعیت غیرنظامی، به ویژه بر کودکان ابراز نگرانی می کند و بر نیاز فوری به دسترسی کامل، سریع، ایمن و بدون مانع و با تکیه بر اصول بشردوستانه، بیطرفی ، استقلال و تعهد به احترام و حفاظت از امدادگران، تاکید می کند.
این قطعنامه با جابجایی اجباری غیرنظامیان، از جمله کودکان که نقض قوانین بین المللی، از جمله قوانین بین المللی بشردوستانه و قوانین بین المللی حقوق بشر است، مخالفت کرده و خواستار وقفه طولانی و ایجاد کریدورهای بشردوستانه فوری در سراسر نوار غزه به مدت کافی است تا مطابق با قوانین بشردوستانه بینالمللی، دسترسی کامل، سریع، ایمن و بدون مانع آژانسهای بشردوستانه سازمان ملل متحد به غزه فراهم شود.
قطعنامه شورای امنیت همچنین از همه طرفها میخواهد که از محروم کردن غیرنظامیان نوار غزه از خدمات اولیه و کمکهای بشردوستانه که برای بقای آنها ضروری است، خودداری کنند.
این قطعنامه بر اهمیت هماهنگی، اطلاع رسانی بشردوستانه و سازوکارهای رفع تعارض، برای محافظت از تمامی کارکنان پزشکی و بشردوستانه، وسایل نقلیه از جمله آمبولانس ها، مراکز بشردوستانه و زیرساخت های حیاتی، از جمله تأسیسات سازمان ملل، و کمک به تسهیل حرکت کاروان های امداد رسانی و بیماران و به ویژه کودکان بیمار و آسیب دیده و مراقبین آنها، تاکید می کند.
رد پیشنهاد روسیه درباره آتش بس بشردوستانه در غزه و رای ممتنع روسیه به این قطعنامه
به گزارش خبرنگار ایرنا، شورای امنیت پیش از رای گیری درباره قطعنامه، اصلاحیه پیشنهادی روسیه در پیش نویس قطعنامه ارائه شده مبنی بر آتش بس بشردوستانه در غزه را تصویب نکرد و این اصلاحیه تنها ۵ رای مثبت، یک رای منفی و ۹ رای ممتنع کسب کرد.
نماینده روسیه در سازمان ملل گفت: معتقد نیستیم شورای امنیت سازمان ملل باید تسلیم اراده آمریکا شود. آمریکا درها را به روی توقف دائمی درگیری ها در غزه می بندد.
نماینده مالت در سازمان ملل که کشورش این قطعنامه را تهیه کرده است، در سخنانی گفت: بحران انسانی در غزه بسیار نگران کننده است و بیمارستان ها در خطر جدی هستند.
واکنش فلسطین به تصویب قطعنامه وقفه چند روزه درگیری ها
ریاض منصور سفیر و نماینده فلسطین در سازمان ملل در سخنانی در نشست شورای امنیت گفت: قطعنامه شورای امنیت نباید فقط یک جوهر روی کاغذ باشد، بلکه باید واقعیتی برای مردم فلسطین باشد.
وی تاکید کرد: برنامه دولت فعلی «اسرائیل» ادامه آوارگی مردم فلسطین است. قطعنامه شورای امنیت بمباران بی رویه غزه و کشته شدن حدود ۵ هزار کودک فلسطینی را محکوم نکرد.
دیپلمات فلسطینی تاکید کرد: بمباران و تهاجم اکنون باید متوقف و کمکها وارد نوار غزه شود.در بیمارستانهای نوار غزه آب سالم وجود ندارد.
عصبانیت اسرائیل از تصویب قطعنامه
اما دیپلمات اسرائیلی در واکنش به مصوبه شورای امنیت، این قطعنامه را “بیمعنا و غیرمرتبط با واقعیت” خواند و ادعا کرد: اسرائیل صرفنظر از تصمیمات شورای امنیت، به رعایت قوانین بینالمللی و مبارزه با تروریستهای حماس که حتی این قطعنامه را نمیخوانند، ادامه خواهد داد.
نماینده اسرائیل در سازمان ملل گفت: شرمآور است که شورای امنیت حتی به کشتاری که حماس در اسرائیل انجام داد، اشارهای نکرده و همچنان از محکوم کردن آن خودداری میکند.
این دیپلمات اسرائیلی مدعی شد: راهبرد حماس این است که عمدا وضعیت انسانی در غزه را وخیمتر کند و تلفات فلسطینیها را افزایش دهد، تا شورای امنیت را برای متوقف کردن اسرائیل ترغیب کند اما چنین نخواهد شد و اسرائیل تا نابودی حماس و آزادی گروگانها به اقدامات خود ادامه خواهد داد.
چین: به دنبال آتش بس دائمی در غزه هستیم
ژانگ جون سفیر و نماینده چین در سازمان ملل که ریاست شورای امنیت در ماه جاری میلادی را برعهده دارد، تصریح کرد ما در پی اجرای قطعنامه شورای امنیت در خصوص وقفه بشردوستانه هستیم تا بتوانیم به آتشبس دائمی دست پیدا کنیم.
کشور چین که از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل است، به قطعنامه پیشنهادی کشور اروپایی مالت رای مثبت داد.
سفیر چین تاکید کرد که باید به دنبال وقفه های کافی بود تا امکان بهبود و بازسازی نوار غزه فراهم شود و مکانیسم نظارتی قوی برای اجرای این قطعنامه را توصیه کرد.
رئیس دوره ای شورای امنیت تصریح کرد: اسرائیل باید فورا حملات خود را به مراکز درمانی متوقف کند.
روسیه: وقفه بشردوستانه نمی تواند جایگزین آتش بس باشد
واسیلی نبنزیا سفیر و نماینده روسیه در سازمان ملل نیز در سخنانی گفت: وقفه بشردوستانه نمی تواند جایگزینی برای آتش بس در غزه باشد.
نماینده روسیه در سازمان ملل تصریح کرد: نگرانی جدی داریم که مفاد قطعنامه شورای امنیت در صحنه اجرا نشود.
وی با استناد به «گزارشهای نگرانکننده» از اقدامات اسرائیل که به دنبال حذف حماس است، گفت که آمریکا در پی توجیه «مجازات دستهجمعی» است.
حمایت امارات از قطعنامه مالت و تاکید بر آتش بس بشردوستانه
لانا نصیبه سفیر و نماینده امارات در سازمان ملل در نشست شورای امنیت، تصویب این قطعنامه را “اولین گام مهم” دانست اما گفت که “آتش بس بشردوستانه پایدار” هدف آینده است.
آمریکا در پی محکومیت حماس و حمایت از اسرائیل
لیندا توماس گرینفیلد سفیر و نماینده آمریکا در سازمان ملل که کشورش به این قطعنامه رای ممتنع داد، برخی از اعضای شورا را به دلیل امتناع از محکومیت حماس سرزنش و تاکید کرد که حماس این درگیری را به راه انداخت.
دیپلمات ارشد آمریکایی همچنین با تکرار مواضع واشنگتن در حمایت از اسرائیل گفت که مردم غزه بیشتر توسط حماس و بعنوان “سپر انسانی” تهدید می شوند تا بمب ها و سایر سلاح های اسرائیلی.
تمجید انگلیس از تصویب قطعنامه به رغم رای ممتنع
باربارا وود وارد سفیر و نماینده انگلیس، اقدام کشور مالت را ستود و گفت که این قطعنامه امکان دریافت کمک ها و آزادی “گروگانها” را فراهم میکند.
ژاپن و فرانسه در پی آتش بس و صلح پایدار در منطقه
سفیر فرانسه در سازمان ملل نیز در سخنانی گفت که به دنبال تعامل گسترده تر در غزه و محکومیت صریح حملات حماس هستیم.
وی تصریح کرد که به دنبال آتش بسی هستیم که بتواند صلح را ترویج و از سرایت درگیری ها جلوگیری کند.
سفیر ژاپن در سازمان ملل نیز گفت که این باید “فقط آغاز” تلاش ها برای محافظت از غیرنظامیان و ایجاد “صلح پایدار در منطقه” باشد.