گزارش اجمالی از هم اندیشی تخصصی صلح و عدالت

گزارش اجمالی از

هم اندیشی تخصصی

مجلس شورای اسلامی – سالن خلیج فارس

14 مهر ماه 1398

 حکومت علوی بشر را به عدالت، آرامش، ایمان به معنویت، صفا و برادری، صلح و دوستی حقیقی می رساند. ^{رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی)}

صلح باید بر مبنای عدالت و با معرفت به کرامت انسان و به دور از اغراض قدرتمندان عالم باشد. ^{رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی)}

مقدمه:

صلح واژه و مفهومی دیرپا در جامعه بشری می باشد؛ ریشه عمیق آن در اندیشه های انبیاء، مصلحان، فلاسفه و متفکران و ادیان  الهی نشانگرآن است که این مفهوم همواره یکی از تعالیم الهی و از  دغدغه های جدی انسان در طول تاریخ بوده و ساختن جهانی سرشار از عدالت، آرامش و همزیستی مسالمت آمیز، آرمانی بزرگ برای بشریت به شمار می آمده است. صلح، عدالت و حفظ کرامت انسانی جزء حقوق اولیه و ذاتی بشر است. هیچ کس و به هیچ بهانه ای نمی‌تواند این حق را از ابناء بشر سلب کند؛ اما تحقق این حقوق، مستلزم تلاش برای برداشت مشترک از این مفاهیم است.

مجمع جهانی صلح اسلامی در راستای رسالت خویش از بدو تأسیس، فعالیت های بسیاری در زمینه صلح، عدالت و آموزه های اسلامی در این حوزه انجام داده است، چرا که مجمع جهانی صلح اسلامی بر این باور است که باید” صلح صادق و صلح عادلانه” در جهان ایجاد شود، صلحی که بر پایه عدالت و کرامت انسانی باشد.

این بار نیز در راستای توسعۀ گفتمان صلح عادلانه، و به منظور بازخوانی و تبیین اندیشه های  گفتمانی مقام معظم رهبری و انقلاب اسلامی با توجه به بررسی ها و برگزاری چند جلسه مقدماتی و اعلام آمادگی که از سوی برخی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی صورت گرفت، مجمع جهانی صلح اسلامی ظرفیت بسیار خوبی که از سوی پارلمان و مجلس شورای اسلامی عنوان شد را به فال نیک گرفت و اعضای هیئت امنای مجمع تصمیم گرفتند از این ظرفیت غنی و قوی در کنار سایر فعالیت ها و مشارکت نخبگان بهره گیرند.

پس از تلاش ها و مذاکراتی که از سال گذشته در این راستا آغاز شده بود، ابتدا جلساتی مقدماتی با کمیسیون امنیت ملی مجلس، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و برخی نمایندگان برگزار شد و مقرر شد دکتر شوشتری عضو کمیسیون امنیت ملی به عنوان نماینده کمیسیون در جلسات حضور یابند. در ادامه و با مساعدت و همکاری دکتر امیرعبدالهیان، مشاور بین الملل رئیس مجلس شورای اسلامی و حضور دکتر شوشتری و آقای پاک آیین و جناب آقای دکتر شریفی نماینده مرکز تجقیقات اسلامی مجلس چند جلسه مقدماتی برای همفکری و نزدیک شدن اهداف و برنامه ها و روشن شدن زمینه های همکاری برگزار گردید. در همین زمینه دبیرخانه مجمع مجالس آسیایی با حضور دکتر مجیدی نیز اعلام آمادگی کرده و همراه شدند.

پس از برگزاری جلسه ای که شهریورماه در محل دبیرخانه مجالس آسیایی برگزار شد، تصمیم بر این شد که برای توسعه این بحث در مجلس و همفکری با برخی از اعضای کمیسیون امنیت ملی و تعدادی از نمایندگان، جلسه ای با حضور دوستان همراه در مجلس برگزار شود.

بدین منظور روز یکشنبه 14/7/198 جلسۀ «هم اندیشی صلح و عدالت» با تأکید به اندیشه های مقام معظم رهبری در تالار خلیج فارس مجلس شورای اسلامی برگزار شد که جزئیات و محتوای این مراسم به شرح زیر می باشد.

عناوین برنامه­های

 هم اندیشی تخصصی صلح و عدالت

یکشنبه 14 مهر ماه 1398- مجلس شورای اسلامی – تالار خلیج فارس

گزارش محتوایی هم اندیشی صلح و عدالت

روز یکشنبه 14 مهرماه 1398 هم اندیشی « صلح و عدالت با نگاهی به اندیشه های مقام معظم رهبری» توسط مجمع جهانی صلح اسلامی با مشارکت «معاونت امور بین الملل مجلس شورای اسلامی»، «کمیسیون امنیت ملی»، « مرکز تحقیقات اسلامی مجلس» و «دبیرخانه مجمع مجالس آسیایی» با حضور جمعی از نمایندگان کمسیسون امنیت ملی و تعدادی دیگر از نمایندگان مجلس از ساعت 13 تا 30 :14 در تالار خلیج فارس مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

در این هم اندیشی برخی از مسئولین، کارشناسان، نخبگان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی همچون: دکتر امیرعبدالهیان، حجت الاسلام ذوالنوری رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، دکتر شوشتری، دکتر برومندی، دکتر کواکبیان، خانم دکتر ذوالقدر، دکتر مجیدی، دکتر میرمحمدصادقی، دکتر رضایی، دکتر پورمختار، دکتر شریفی، آقای امانی، دکتر دستغیب، آقای قشقاوی، دکتر دهقانی فیروزآبادی، دکتر اسفتدیاری، دکتر قهرمانی، آقای ابوالحسنی، دکتر عامری دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی و تعدادی دیگر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مرکز تحقیقات اسلامی مجلس حاضر بودند.

در جلسه نظرات و مطالب ارزشمندی در خصوص اهمیت صلح و عدالت و ضرورت حضور اندیشه ها و اندیشمندان اسلامی و انقلاب اسلامی مطرح شد که خلاصه ای از آن در ادامه تقدیم می­گردد:

در ابتدا آقای دکتر شریفی نماینده مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، پس از خیر مقدم و تشکر از شرکت کنندگان در جلسه، ابتدا فلسفۀ تشکیل جلسه، و دستور جلسه را اعلام کرد.

سپس دکتر عامری دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی، به اختصار مجمع جهانی صلح اسلامی و اقدامات و فعالیت­های گذشتۀ مجمع را به اطلاع حاضرین رساندند. ایشان افزودند که حدود ده سال قبل و با مطالعه برخی نخبگان، بشردوستان و علاقه مندان انقلاب و نظام اسلامی در خصوص سیاست های مختلف جهانی و فعالیت های مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جهان مطالعاتی صورت گرفت و مشخص شد که بیش از 60 درصد گفتگوهادر رابط بین المللی به مقوله های صلح، امنیت، عدالت، حقوق بشر و کرامت انسانی تعلق دارد. از این رو تصمیم گرفته شد که به صورت ساختاری نظام مند و با تکیه بر اندیشه های نخبگی، سازمانی مردم نهاد شکل گیرد و فعالیت های مربوط به این حوزه ها پیگیری و رصد نماید و به تقویت حضور و ارایه گفتمان اسلامی در این خصوص بپردازد. در ادامه همکاری نخبگان و بشردوستانی از سایر کشورهای جهان نیز به جمع همراهان مجمع افزوده شد به طوری که هم اکنون بیش از 4000 نخبه در سراسر جهان با مجمع و فعالیت های آن آشنا و همراه هستند.

ایشان افزود؛ با این ظرفیت فراهم شده موفق به برگزاری نشست ها، همایش ها و کنفرانس های متعدد ملی، منطقه ای و جهانی شدیم که کنفرانس کانادا، اتریش، ترکیه، هند، دو کنفرانس بین المللی در تهران نمونه هایی از آن هستند و برگزاری چندین نمایشگاه و  چاپ ده ها عنوان کتاب که برخی از آنها به عنوان کتب مرجع ترجمه شده و در مجامع علمی جهان مورد استقبال قرار گرفته است، نمونه هایی از فعالیت های مجمع می باشند.

در ادامه و با توجه به ضرورت حضور موثر اندیشه های اسلامی و اندیشمندان انقلاب اسلامی در گفتمان سازی های بین المللی و حضور فعال در این زمینه، مجمع تصمیم گرفت که برای برگزاری کنفرانسی بین المللی برای معرفی گفتمان اسلامی در خصوص صلح و عدالت برنامه ریزی نماید و حاصل آن را به مجامع و سازمان هایی بین المللی از جمله سازمان ملل ارایه کند. انتشار این برنامه مورد اقبال افراد، گروه ها و دستگا های مختلف داخلی و خارجی قرار گرفت که بدین منظور سه پیش نشست برای تبیین زمینه ای این اندیشه نیز در تهران و قم برگزار گردید.

ایشان در ادامه افزودند: با توجه به ظرفیت نخبگی موجود در مجلس شورای اسلامی و ظرفیت برخی نمایندگان و علاقه مندان در مجالس سایر کشورهای اسلامی و جهان،  می توانیم با همکاری و همراهی کمیسیون امنیت ملی مجلس، مجمع مجالس آسیایی، وزارت امور خارجه و سایر علاقه مندان کنفرانس جهانی صلح و عدالت را  بسیار غنی و قوی برگزار کنیم و حوزه اثرگذاری آن را بر سازمان های بین المللی افزایش دهیم و بدین منظور دست همراهی و همکاری همه این علاقه مندان را به گرمی می فشاریم.

سپس دکتر شوشتری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، عنوان کردند که بدین منظور پیش از این دو جلسه در دفتر دکتر امیرعبدالهیان و سپس در مجمع مجالس آسیایی (دفتر دکتر مجیدی) برگزار شده است و گزارشی از جلسات برگزار شده را ارایه داد و پیشنهاد کردند که به منظور اقدامات سازنده و اجرایی، جلسه سوم در ساختمان مجلس یا مکان مورد توافق دیگری برگزار گردد.

دکتر امیرعبدالهیان سخنران بعدی نشست بودند. ایشان اعلام کردند ظرفیتی که توسط مجمع جهانی صلح اسلامی با کمک نخبگان دانشگاهی و جامعه به وجود آمده است باید در پارلمان به منصه ظهور برسد. از این رو پیشنهاد دادند که ضمن تقویت این حوزه گفتمانی و جلب همکاری های مختلف، بتوانیم در قالب کنفرانس بین المللی با مشارکت فعال مجلس و حمایت پارلمان، ترکیبی از نمایندگان و دانشگاهیان را داشته باشیم و کمک شود این گفتمان در جهان مطرح گردد.

سپس، دکتر ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ضمن خیرمقدم و تشکر از برگزاری جلسه، به اهمیت صلح و عدالت که گم شده بشر در جهان معاصر می باشد اشاره کرده و ضرورت توجه به صلح طلبی و عدالت خواهی که در فطرت انسانها نهفته است را خواستار شدند. ایشان تأکید کردند که پیگیری این مفهوم در مجلس و برگزاری این کنفرانس می تواند کمک بزرگی به رفع عطش اندیشمندانی باشد که در عرصۀ صلح و عدالت فعال هستند ولی تریبون ندارند. در ادامه به انواع بی عدالتی، قانون شکنی، کشتار مسلمانان، حاکم کردن فرهنگ سلطه و حذف فرهنگ های بومی و مذهبی توسط قدرت های بزرگ اشاره کرده و افزودند که اندیشمندان دنیا شاهد این اقدامات هستند ولی محور و اساس ندارند. اینگونه اقدامات می تواند محوری برای فعالیت آنان باشد. بنابراین در محورهای مختلف فراخوان داده شود و برای فعالین حوزه صلح جوایزی در نظر گرفته شود و بر هر گونه کمک کمیسیون در این زمینه تأکید کردند.

دکتر کواکبیان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، سخنران بعدی نشست بود. ایشان ضمن اشاره به اهمیت اینگونه فعالیت ها و اینکه هر چند دیر در این سطح و به این موضوعات پرداخته می شود؛ اما اهمیت آنرا متذکر شده و پیشنهاد دادند که با سایر مراکز و سازمان هایی که در زمینه فعال هستند تعامل بیشتری صورت پذیرد و تمامی احزاب درگیر این فعالیت شوند و همچنین از چهره های بین المللی فعال در زمینه صلح دعوت بیشتری صورت گیرد.

در ادامه، خانم دکتر ذوالقدر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و عضو مجمع مجالس آسیایی، ضمن تأکید بر برگزاری اینگونه اقدامات و کنفرانس و اهمیت آن، پیشنهاد کردند به اهمیت و نقش زنان در این عرصه بیشتر پرداخته شود و کارگروه و یا کمیته ای در این زمینه تشکیل شود و بر بهره گیری از ظرفیت مجالس آسیایی تأکید کردند.

دکتر مجیدی مسئول دبیرخانه مجمع مجالس آسیایی به ضرورت و اهمیت ارتباط دبیرخانه مجالس آسیایی و صلح پرداختند و پیشنهاد دادند در  جلسه آتی دبیرخانه با کمک خانم ذوالقدر و دیگر نمایندگان عضو مجلس آسیایی موضوع طرح شود تا بتوان گفتمان صلح در مجالس آسیایی را به نام ایران به گفتمان صلح و عدالت باید تغییر داد که خیلی مهم است.

دکتر میرمحمدصادقی عضو کمیسیون قضایی مجلس، ضمن تأکید بر اهمیت موضوع صلح و عدالت افزود: جهان اسلام نیز می تواند حول موضوع صلح و عدالت یکپارچه باشند و همچنین به تقویت جنبه بین المللی کنفرانس اشاه کردند. اعلام آمادگی مجلس و کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی برای تقویت و حمایت از کنفرانس و تقویت ارتباطات با حمایت کرسی حقوق بشر، موضوع دیگری بود که دکتر میرمحمدصادقی بدان تأکید داشت و اشاره کردند که این حوزه گفتمانی به نام ایران بسیار مهم و کارساز خواهد بود.

دکتر رضایی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نیز با اشاره و تأکید بر اهمیت این کنفرانس، اشاره کرد که باید در این خصوص کار بیشتری صورت گیرد و ابتدا در داخل بدان پرداخته شود. این گفتمان بسیار ضرورت دارد اما نباید فقط به حرف بسنده شود بلکه ساختارمند و در حوزۀ عمل باید وارد شویم.

دکتر پورمختار عضو کمیسیون اصل نود مجلس، نیز با اشاره به اهمیت موضوع و برگزاری کنفرانس جهانی صلح و عدالت، خواست اسلام، انقلاب و نظام اسلامی را صلح و عدالت دانستند که ضرورت دارد از این زاویه زاویه بدان بپردازیم.

در انتها، دکتر ذوالنوری رئیس کمیسین امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اعلام کردند به منظور اجرایی شدن فعالیت و کارآمدی آن، جدول زمان بندی و تعین وظایف هر دستگاه از جمله کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و اینکه تا چه زمانی هر فعالیت باید انجام شود را خواستار شدند و اعلام کردند که در مجالس سایر کشورها نیز افراد علاقه مند و دغدغه مند وجود دارند که بدون تردید به پیشرفت اینگونه فعالیت های انسان دوستانه خواهد انجامید.

و چند نفر دیگر از نمایندگان که به تناسب سخنانی ارایه و حمایت خود را از این مسیر اعلام کردند.

خلاصه نظرات و دیدگاه های حاضرین در جدول زیر فهرست شده است.

مصوبات و توصیه های راهبردی:

1. کمیسیونی که در گفته های دکتر عامری به آن اشاره شد ادامه کار داده و تقسیم کاری بین اعضاء، سازمان ها، معاون امور بین المللی مجلس، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، مجمع جهانی صلح اسلامی، دبیرخانه مجالس آسیایی و دفتر تحقیقات اسلامی مجلس ایجاد شود.
2. کنفرانس بین المللی با مشارکت فعال مجلس و حمایت پارلمان و با ترکیبی از نمایندگان و دانشگاهیان حمایت و برگزار گردد.
3. جایزه صلح عادلانه را مورد بررسی قرار داده و به نام ایران به فعالین این حوزه تقدیم و نماد سازی شود.
4. با سایر مراکز و سازمان هایی که در زمینه صلح فعال هستند تعامل بیشتری صورت پذیرد و تمامی احزاب درگیر این فعالیت شوند و همچنین از چهره های بین المللی فعال در زمینه صلح دعوت بیشتری صورت گیرد.
5. به اهمیت و نقش زنان در این عرصه بیشتر پرداخته شود و کارگروه و یا کمیته ای در این زمینه تشکیل شود.
6. ضرورت و اهمیت ارتباط دبیرخانه مجالس آسیایی تأکید شد.
7. به منظور اجرایی شدن فعالیت و کارآمدی آن، جدول زمان بندی و تعین وظایف هر دستگاه ارایه شود.