همايش «ديپلماسي عمومي: ابزار جنگ و صلح جمهوري اسلامي ايران و آمريكا» از سوی مجمع جهاني صلح اسلامي و دانشگاه مطالعات جهانی دانشگاه تهران 17 خرداد ماه در محل تالار حنانه این دانشکده برگزار شد.
به گزارش مجمع جهانی صلح اسلامی ، این همایش یک روزه در شش کار گروه با عناوین دیپلماسی عمومی به عنوان ابزار جنگ و صلح، دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران، نقش رسانه در دیپلماسی عمومی و آمریکا، دیپلماسی عمومی باراک اوباما و گذشته، حال، آینده دیپلماسی عمومی ایران و با حضور اساتید و کارشناسان برجسته علوم سیاسی و روابط بین الملل برگزارشد.
در افتتاحيه اين همايش ايزدي دبير اين همايش در سخنانی گفت: سابقه استفاده از ديپلماسي عمومي در روابط بين‌المللي از دهه 60 ميلادي آغاز شده است كه درواقع از دو عامل استفاده مي‌شد؛ اولين عامل پخش برنامه‌هاي تلويزيوني و رسانه‌يي و دومي ارتباط‌گيري با نخبگان كشورهاي هدف بود.
وي ادامه داد: درواقع استفاده از ديپلماسي عمومي تنها مختص آمريكا نيست؛ بلكه كشورهاي ديگر نيز از اين ديپلماسي استفاده مي‌كنند. جمهوري اسلامي ايران نيز به نوبه خود در طول 30 سال گذشته استفاده كرده است.
دکتر سعید رضا عاملی رئیس دانشکده مطالعات جهان نیز در سخنانی با اشاره به تغيير رويکرد در سياست بين الملل گفت: به نظر مي رسد که دنيا در اتخاذ سياست خود تغييري عمده داده و رويکرد سياست نرم جاي سياست سخت پيشين را گرفته است.
وي افزود: متاسفانه مسير سياست در جهان مسير عاقلانه اي نبوده و نوعي سير قهقرا وجود داشته است به طوري که اگر نگاهي اجمالي به اين روند بيندازيم، درمي يابيم که ميزان جنگ و کشتار انسان ها در قرن بيستم چندين برابر قرن پيش از آن بوده است در حالي که تلقي اين است که بشر، متمدن تر شده است و در اين ميان نوعي تناقض ديده مي شود.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به تحولات صنعت ارتباطات توضيح داد: امروز به دليل توسعه صنعت ارتباطات با افزوني دسترسي به اطلاعات مواجه هستيم که اين دسترسي آگاهي هاي فردي را افزايش مي دهد و باعث تقويت قدرت فردي و فرديت شده است.
عاملي در تکميل بحث خود گفت: فزوني اطلاعات و دسترسي آسان به آن و به تبع آن افزايش آگاهي، ضرورت توجه به سياست هاي عمومي را پديد آورده است.
وي در تشريح سياست عمومي يادآور شد: يکي از ويژگي هاي سياست عمومي اين است که افراد احساس نکنند چيزي به آنها ديکته مي شود و دولت مردان بايد به گونه اي عمل کنند که اراده آنان به خواسته عمومي تبديل شود.
در ادامه مراسم دکتر مهدی مصطفوی رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مشاور رئیس جمهور در سخنانی اظهار داشت: اين همايش با ارزش می تواند ابعاد دیپلماسی عمومی را شناسائی کرده وبا ارائه راهکارهای متنوع و اجرائی،پشتوانه ای برای تحقق اهداف دیپلماسی رسمی نظام باشد.
وي افزود:ديپلماسي عمومي به همه فعاليت‌هاي استراتژيك تبليغاتي، اطلاع‌رساني، رسانه‌اي، فرهنگي، جمعي، گروهي و فردي اطلاق مي‌شود كه هدف آن تبيين و توجيه سياست های يك كشور نزد دولتمردان، نخبگان و افكار عمومي جهان است.
مشاوررئيس جمهور خاطرنشان كرد:فرستادن پيام براي معرفي اسلام و دعوت به اين دين الهي، تلاش جهت جلوگيري از جنگ، حفظ وحدت مسلمين، انعقاد پيمان و توافقات و برقراري ارتباطات فرهنگي و بازرگاني از جمله اهداف دیپلماسی عمومی پيامبر اكرم(ص) بوده است.
مصطفوي گفت:ديپلماسي عمومي از طريق افكارسازي مي كوشد تا قدرت رقابت كشورها را در صحنه بين المللي افزايش داده تا دامنه قدرت و نفوذ خويش را تقویت و نقش خود را در مجامع بين المللي و جهاني استوار سازد.
مشاوررئيس جمهور افزود:امروز جهان غرب و بخصوص آمریکا،ذهنیت سازی را از ابزار اعمال دیپلماسی می دانند و از طریق رسانه های فراگیر ،افکار عمومی را شکل می دهند.متاسفانه این ذهنیت سازی و واقعی نمائی جعلیات، آن چنان سریع و حساب شده صورت می پذیرد که گاهی رسانه ها و حتی سیاستمداران ما را ناخواسته در مسیر خود قرار می دهد.
وي تاكيد كرد:باید با آفرینش واژه های جدید و ارزشمدار،ديپلماسي عمومي را باز تعریف نمود و آن را با تاکید بر آموزه های دینی در مقابل ديپلماسي مادي غرب اعمال نمائیم.
مصطفوي گفت:در سال های اخیر بخصوص با تشکیل دولت نهم، ديپلماسي عمومي بطور جدی، مورد توجه قرار گرفته و هدف گذاري با بکارگیری همه امكانات مادي و معنوي ،براي تأمين اهداف سياست خارجي دولت اسلامي با جديت دنبال شده است.
در نشست دوم که به رياست دکتر يونس شکرخواه برگزار شد، نقش رسانه در ديپلماسي عمومي آمريکا موضوع بحث و بررسي دکتر عابديني، دکتر طالب زاده و مرضيه هاشمي قرار گرفت که طي آن سخنرانان به تحليل نقشي که شبکه هاي ماهواره اي ديداري و شنيداري در روند ديپلماسي عمومي ايفا مي کنند، پرداختند.
در نشست سوم نيز دکتر معيني فر، دکتر مصفا و دکتر باقري ديدگاه ها و تحليل هاي خود را درباره ديپلماسي عمومي آمريکا و نقش بانوان جمهوري اسلامي ايران و جهان اسلام ارائه کردند.
ديپلماسي عمومي باراک حسين اوباما، عنوان نشست پنجمي بود که دکتر ايزدي، دکتر افتخاري و محسن پاک آيين در آن شرکت داشتند.
در نشست پنجم پاک آیین معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنانی اظهار داشت: دیپلماسی عمومی آمریکا با چالش های جدی از جمله بیداری جهانی نسبت به سیاست های واشنگتن مواجه است و نمی تواند اقتدار کشورهای دیگر را به چالش بکشد.
محسن پاك آيين در تشریح دیپلماسی عمومی آمریکا در دوره ریاست جمهوری اوباما گفت: استفاده از قدرت نرم بیشترین مفهومی است که در رابطه با دیپلماسی عمومی اوباما مطرح شده و جنگ اينترنتي ، ايجاد شبکه هاي راديوتلويزيوني و پخش شايعات از اشکال مهم جنگ نرم هستند .
محسن پاک آیین تک فرهنگی کردن جهان را یکی دیگر از اهداف دیپلماسی عمومی اوباما دانست و گفت : این هدف در کشورهای اسلامی با جدیت بیشتری دنبال می شود.
وی احیای طرح سناتور فولبرایت که “آموزش محور” است را مد نظر دستیاران اوباما خواند و گفت: ديپلماسي عمومي از ديدگاه آمريکايي به معنی تزريق ارزشها و چهارچوب هاي فکري حاکم بر جامعه آمريکا به شهروندان کشورهاي ديگر است تا سيستم موجود در آن کشورها همراه با سياستهاي ايالات متحد گردد.
پاک آیین یکی از اهداف کلیدی دیپلماسی عمومی اوباما در حوزه امنیتی را تضعیف جهان اسلام از طریق ایجاد اختلاف میان کشورها و مذاهب اسلامی دانست و تصريح كرد: سیاست سازان آمریکا معتقدند که دنیای غرب اگر به امنیت آتی خود می‌اندیشد، باید از هیچ تلاشی برای جلوگیری از یکپارچگی مسلمانان فروگذار نکند و به اوباما،پیشنهاد کرده اند در سخنرانی ها از مفهوم “جهان اسلام” که نشانه از یکپارچگی دارد،اجتناب کرده و به جای آن از مفهوم “مسلمانان”استفاده کند.
معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نخبه پروری با رویکرد نفوذ یا پرورش نخبگان سياسي به عنوان عناصر نفوذی در کشورهای اسلامی را نیز از ترفندهای دیپلماس عمومی اوباما خواند و گفت: این قبیل نخبگان نفوذی،نخست از طریق رسانه ها در قالب برگزاری مصاحبه و مناظره به عنوان چهره های اندیشمند و محبوب معرفی شده و سپس اندیشه های خاص آنان در جهت اهداف غرب در میان مردم اشاعه می یابد.
وی با اشاره به اینکه در مقاطعی برای مقاصد خاص،به این افراد جوائز مطرح در عرصه اندیشه و هنر،نظیر نوبل و اسکار اعطا می گردد ، افزود: قدرت های بزرگ با اشاعه تفکرات این افراد از طریق شبکه های ارتباطی کوشش می کنند تا اندیشه ها و آداب خود را در دیگر جوامع رواج دهند.
پاک آیین گفت: راهبرد جنگ نرم اوباما برضد جمهوری اسلامی ایران ، به حاشیه راندن فرهنگ دینی و ارکان اصلی نظام اسلامی است و در این ارتباط تلاش همگانی برای تببین و تقویت جایگاه ولایت فقیه با توجه به نقش محوری آن در وحدت ملی و هدایت جامعه به سوی اهداف بلند انقلاب اسلامی، موجب ناکامی دیپلماسی عمومی غرب خواهد شد.
پاک آیین با تاکید بر ضرورت بکارگیری فن آوري های مدرن ارتباطات تصريح كرد: ما برای خنثی سازی آثار دیپلماسی عمومی غرب و مقابله با جنگ نرم باید بطور جدی به فضاي مجازي بیندیشیم.
معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی چالش مهم دیپلماسی عمومی اوباما را پیوند منافع ملی آمریکا با منافع رژیم صهیونیستی خواند و اظهار داشت: اسرائیل امروز یک رژیم بدنام است و حمایت بدون چون و چرای آمریکا از این رژیم،خود به خود موجب تنفر ملتها بخصوص جهان اسلام از آمریکا شده و آثار دیپلماسی عمومی واشنگتن را خنثی کرده است.
پاک آیین با ذکر اینکه رویکرد خشن اسرائیل و عدم تمکین به مقررات بین المللی از جمله ادامه حصر غزه،فرصت های بسیاری را از دیپلماسی عمومی اوباما گرفته گفت: دیپلماسی عمومی آمریکا با چالش های جدی از جمله بیداری جهانی نسبت به سیاست های واشنگتن مواجه است و نمی تواند اقتدار کشورهای دیگر را به چالش بکشد.
نشست پاياني اين همايش به بررسي گذشته، حال و آينده ديپلماسي عمومي جمهوري اسلامي ايران اختصاص داشت که در آن دکتر حسيني، داوود عامري دبیر مجمع جهانی صلح اسلامی و رامين مهمان پرست به ارائه ديدگاه ها و تحليل ها و راهکارهاي پيشنهادي خود پرداختند.
رامین مهمان پرست سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در سخنانی با بيان اين‌كه ” وقوع انقلاب اسلامي تغيير اساسي در نظام بين‌الملل ايجاد كرد” گفت: ما مدعي هستيم براي همه موضوعات در دنيا، اسلام راه‌حل دارد و بايد براي اداره حكومت جهاني برنامه‌ريزي كرد. ما معتقديم بحران‌هاي امروزي دنيا ناشي از تفكرات اشتباه در اداره جهان است و راه‌حل اين بحران‌ها قاعدتا در شيوه‌هايي كه موجب به وجود آمدن آنها شده است، نمي‌باشد.
وي با بيان اين‌كه ” ايران دشمنان زيادي پس از انقلاب اسلامي داشته است و دارد” اظهار كرد: ايران نظم قبلي كه در دنيا وجود داشت را به هم زد. پس از انقلاب اسلامي تلاش مي‌شود تا ايران را از پا بيندازند و براي مقابله با انقلاب همه نوع شيوه‌اي به كار گرفته شده است. جنگ تحميلي، محاصره اقتصادي، ترور فيزيكي و شخصيتي، ايجاد تفرقه روش‌هايي بوده است كه دشمنان به كار گرفته‌اند؛ اما انقلاب اسلامي توانست تهديدها را تبديل به فرصت كند و حركتي رو به جلو را داشته باشد.
سخنگوي وزارت امور خارجه با بيان اين‌كه ” الان در اوج جنگ نرم هستيم” گفت: كشورهايي كه طرف مقابل ما هستند ابزارهاي قدرتمندي را در اختيار دارند. همان‌طور كه در جنگ فيزيكي رويارويي هوشمندانه وجود دارد، در جنگ نرم نيز به سازماندهي اهداف، نيروها و روش‌ها نياز داريم تا در اين جنگ پيروز شويم.
وي ادامه داد: ديپلماسي عمومي يك روش است، هر كشوري سعي مي‌كند ايده‌هاي خود را بر ديگران حاكم كند. امروز در ديپلماسي عمومي دست به شيوه‌هايي مي‌زنند كه بتوانند همه مردم دنيا را در تمامي مناطق با اهداف خود همراه كنند. در دنياي امروز كساني مي‌توانند برنامه‌هاي‌شان را پيش ببرند كه افكار عمومي را دنبال كنند. در جنبه‌هاي مختلف تا افكار عمومي آمده نشود، نمي‌توان كاري انجام داد. سياست‌ها بر اساس آمادگي ذهني ملتها اجرا مي‌شوند و ما هم بايد از همين نقطه براي اجراي سياست‌هاي‌مان استفاده كنيم.
وي خاطرنشان كرد: شايد ديپلماسي رسمي و عمومي دو جنس متفاوت باشند؛ اما بايد به همراه هم به كار گيرند و بدون يكي از آنها، نمي‌توان كاري را از پيش برد. در حال حاضر 70 درصد سياست‌ها در ايران در بخش ديپلماسي عمومي (از طريق افراد و جريان‌هايي كه بر افكار عمومي تاثيرگذارند و …) انجام مي‌شود.
سخنگوي دستگاه ديپلماسي با بيان اين‌كه ” مهمترين ابزار ديپلماسي عمومي، رسانه‌ها هستند” گفت: بايد از رسانه‌هاي داخلي بهترين بهره‌برداري و از رسانه‌هاي خارجي به عنوان فرصت استفاده شود. نمي‌توان رسانه‌هاي داخلي و خارجي را برابر دانست. همچنين مراكز علمي، دانشگاهي و فرهيختگان جامعه كه بر افكار عمومي تاثيرگذارند، را بايد در داخل و خارج شناسايي و از آنها بهره‌برداري كنيم. همچنين تشكل‌هاي غيردولتي، هنرمندان، ورزشكاران و زنان، همه اين‌ها اجزاي ديپلماسي عمومي هستند.
زمان:
مکان:
