مقاله ها

دست اندازها در مسیر مدیریت اسیبهای اجتماعی

ابازدارنده ها و سرعت گیرها در مسیر مدیریت آسیب‌های اجتماعی

افزایش کیفیت زندگی و رشد همه جانبه یک ملت در گروی سلامت اجتماعی است. اما سلامت اجتماعی و جامعه سالم چیست؟
همانگونه که مسیر سلامت جسمی و روحی از راه مبارزه با بیماری ها می‌گذرد و موجب کارآمدی و حیات فرد می‌گردد،مسیر سلامت اجتماعی نیز از راه شناسایی و مواجهه با آسیبهای اجتماعی می گذرد.با افزایش ضریب سلامت اجتماعی گام های شتاب زایی درمسیر نخست حیات و سپس رشد و توسعه آن جامعه فراهم می‌گردد.در این مسیر بی شک هم نیازمند راهبردهای نرم مانند آموزش و آسیب شناسی طولانی و… بر این دست امراض اجتماعی هستیم و هم گاه نیازمند جراحی و ورود سخت و ضربتی جهت ادامهءحیات جامعه.
اما در مسیر مدیریت مسائل و آسیب های اجتماعی،چند دست انداز وجود دارد که می تواند در تحقق این هدف چالش های جدی به وجود آورد::
۱-فهم درست از مساله: ایجاد درک درست و دقیق و نزدیک به واقع از یک مساله، چرایی و چگونگی و مکانیزمِ عمل آن “اولین گام” جهت مواجهه باآن است. اگر این مساله از نوع آسیب اجتماعی باشد دو گام بایستی در شناخت، حل و مدیریت آن برداشته شود: نخست ورود متخصصان و کارشناسان و بررسی ابعاد آن آسیب از زوایای مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، اعتقادی و… و ایجاد یک تصویر شفاف برای خود و جامعه ؛ و دوم حذف حواشی احتمالی که منجر به گل آلود شدن فضا و گم شدن مساله اصلی می‌شود . وجود هر یک از این دو یعنی ورود غیر کارشناسانه و نیز پرداختن به حواشی حول آن( که معمولا با هدف سرگرمی ایجاد می شود)می تواند چهره اصلی آسیب موجود را از تیررس ها دور کند .-
۲_سیاست زدگی در مسائل اجتماعی: در مدیریت و درمان یک مرض و آسیب اجتماعی ابتلا به سیاست زدگی و انشقاق سیاسی از بزرگ ترین مخاطرات است. ورود همدلانه ، رسیدن به راهبردهای مشترک ، صحیح و اثرگذار بدون آنکه موجب تشدید آن مرض شویم یا اینکه صرفا درصدد سهم خواهی،سود و زیان کردن سیاسی و جناحی،دستاوردسازی سیاسی ، فردی یا مانند آن باشیم، باعث تجمیع نیروها، هم افزایی و حل مساله می‌شود.داشتن تم سیاسی با سیاست زدگی اساسا دو چیز متفاوت است؛ که نباید اشتباه گرفته شود و وارد فاز تقابل سازی شود.

۳_هدف گذاری و نقطه گذاری صحیح: ممکن است شما نیز دندان‌درد را تجربه کرده باشید .بسته به این که دندان شما با چه آسیبی و تا چه میزان جدی و ریشه ای رو برو باشد راه درمان آن نیز متفاوت خواهد بود . شما باید با حقیقت آن گونه که هست نه آنگونه که احساسات شما میل می کند، مواجه شوید.شاید تخلیه عصب دندان را خوش نداشته باشیم و بخواهیم با چند قرص آن را آرام کنیم اما دیر یا زود مجدد درد به طرز فاجعه باری به سراغ مان خواهد آمد. در بحث آسیب های اجتماعی نیز این نقطه گذاری درمانی باید مشخص شود؛ باید با نوع و شدت و حدت آن واقع بینانه و به دور از دام های احساسی و مانندآن روبرو شد. گاه پیش می آید در مدیریت برخی آسیب ها و مواجهه با آن با جابجا کردن نقطه و هدف اصلی ، به طور کل درمان به تعویق می افتد . برای مثال ورود و اعتراض اجتماعی به یک آسیب، حرام و مرض اجتماعی ریشه دار مثل رشد صنعت بت و قمار ، چنانچه با اعتراض به اشخاص و نوع پوشش و لباس و …اشتباه گرفته شود نقطات ثانویه ای ایجاد می‌کند که موجب انحراف از نقطه_موضوع اصلی و تاخیر در حل آن معضل می‌گردد.
۵- موازی کاری : یکی دیگر از دست اندازها در مسیر حل و فصل مسائلی از این دست که جنبه تخریبی دارند ، موازی کاری است . برای مثال شما با زحمت فراوان خانه را تمیز می کنید اما شخص دیگری می آید و مجددا آن را آلوده می کند ، شما از مضرات سیگار کشیدن می گویید شخص دیگری در جهت تبلیغ آن بر می آید، شما بر می دارید او می گذارد . اینکه این موازی کاری ها تا چه اندازه عامدانه صورت گیرد یا ناآگاهانه و غیر عمد در هر صورت بر ناخودآگاه اجتماعی اثر خود را می گذارد و به ضرر جامعه، مردم و خلاف مسیر حل آن آسیب اجتماعی عمل می‌کند. لذا بایستی تا حد ممکن موازی کاری ها در مسیر حل یک آسیب اجتماعی به نفع مردم و جامعه مورد شناسایی و بررسی قرار گیرند.
۶- کم کارکردی نهادهای الگو ساز: یکی دیگر از مولفه های مهم کار می تواند در مسیر مدیریت اسیبهای اجتماعی در بُعد کلان کمک کننده باشد کارکرد کامل و مثبت نهادهای الگو ساز است . زمانی که در جامعه هزار اقدام اموزشی، درمانی، قانونی و …نیز صورت گیرد اما همچنان نهادهای الگو دهنده دچار نقض کارکردی باشند(نه کارکرد منفی یل کژ کارکردی) این می تواند مجدد موجب بروز همان آسیب از جاهای دیگر در بدنه اجتماع شود . مانند این است شما مرضی را در فرد درمان کنید اما آن فرد همچنان در شرایط و محیط ابتلا به بیماری باشد و نحوه مراقبت از خود را نداند . ممکن است مجدد مبتلا گردد. رسانه ها، آموزش و پرورش و آموزش عالی، خانواده و دیگر نهادهایی که الگو ساز و معنا ساز هستند چنانچه همراه و مصمم و کارکرد کاملی نداشته باشند مدیریت جدی یک آسیب اجتماعی و پیشگیری از آن در آینده سخت خواهد بود .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


شش × 4 =