در سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به تلاش دشمن برای ایجاد تفرقه میان شرق تا غرب و شمال تا جنوب کشور و در یک کلام میان اقوام مختلف از کرد و لر گرفته تا بلوچ و فارس و نیز لزوم حفظ همدلی و اتحاد میان مذاهب و اقوام در آن برهه حساس انقلاب، به دستور امام خمینی (ره)، رهبر کبیر انقلاب اسلامی فاصله میان ۱۲ تا 17 ربیع‌الاول سالگرد میلاد پیامبر اسلام (ص) طبق روایات اهل سنت و شیعه، هفته وحدت نامگذاری شد.

امام خمینی (ره) در سخنرانی تاریخی شان در سال ۱۳۶۰ فرمودند: فریاد می‌زنیم باید همه با هم جمع شویم و هفته وحدت داشته باشیم. دین، قرآن و پیغمبر ما یکی است. وحدت رمز بقای اسلام از صدر اسلام تاکنون بوده است و خواهد بود.

باید عنوان کرد، وحدت به نبودن تفرقه، نفاق، درگیری و کشمکش در اجتماع تعبیر می شود و وحدت اسلامی به معنای همزیستی مسالمت‌آمیز پیروان مذاهب اسلامی در امت واحده اسلام است. براین اساس، وحدت در ادبیات دینی و سیاسی ما از سال‌های گذشته بر مفهوم وحدت اسلامی یا وحدت میان مذاهب استوار بوده است. این مفهوم در کنار واژه‌های دیگری نظیر اتحاد، همدلی، سازگاری، وفاق، تفوق، جماعت و انسجام دیده می‌شود و در واقع نوعی اتحاد معنایی ایجاد می‌کند.

عامل حفظ نظام و انقلاب

اگر بخواهیم بیشتر به ریشه های این واجب اسلامی که دستاویز مناسبی برای نامگذاری هفته ای با هدف تقریب مذاهب بوده و بیش از 40 سال است سبب حفظ نظام و انقلاب با وجود تمام تلاش های مغرضانه شده بپردازیم، باید بگوییم این موضوع ریشه در تاریخ صدر اسلام دارد و در سیره پیامبراسلام (ص) و اهل بیت(علیهم السلام) دیده می‌شود؛ از صدر اسلام دشمنان همواره با استفاده از حربه‌های تفرقه‌آمیز درصدد شکاف صفوف مسلمانان و درنهایت براندازی نظام اسلامی بودند.

دشمنان از صدر اسلام واقف بودند تنها راه ادامه حیاتشان ایجاد دشمنی و تفرقه است تا صفوف متحد مسلمانان را در هم بشکنند و آنها را پراکنده کنند؛ لذا همواره تلاش کرده اند با شناسایی نقاط اختلاف مسلمانان و برجسته‌سازی و دامن زدن به آنها، زمینه فاصله گرفتن هرچه بیشتر مسلمانان نسبت به یکدیگر را فراهم کنند.

وحدت در تمام مشترکات

پیامبر اسلام (ص) به تعبیر قرآن کریم از آغاز خلقت چراغ روشنگر تاریخ بشریت بودند و حتی میلاد با سعادتشان عاملی برای حفظ اتحاد و همدلی میان امت اسلامی قرار می گیرد. هفته وحدت در حقیقت نگاهی وحدت آفرین در همه مشترکات موجود در جهان اسلام و مسلمانان است.

مولای متقیان علی (ع) می فرمایند، «با جماعت هم داستان شوید که دست خدا همراه جماعت است و از تفرقه بپرهیزید که موجب آفت است. آنکه از جمع مسلمانان به سویی شود، بهره شیطان است، چنانکه گوسفند، چون از گله دور ماند، نصیب گرگ بیابان است.

مطابق با منابع اسلامی، در سده‌ها و اعصار گذشته از صدر اسلام به وسیله محققان و تاریخ پژوهان اسلامی احادیثی در دسترس همگان قرار گرفته که طبق آن اتحاد و وحدت مسلمانان  از جایگاه رفیع و با عظمتی برخوردار است؛ لذا وحدت امت اسلامی از اصول و ارزش‌های مورد تأکید پیامبر خدا (ص) به شمار می رود و عزت و اقتدار همه جانبه مسلمانان در پرتو وحدت و همبستگی در برابر دشمنان مشترک مقدور خواهد شد.

وحدت عامل شکوه جامعه اسلامی

پیامبر مکرم اسلام (ص) وحدت امت اسلامی را ازجمله راهبردهای اقتدار امت و نظام اسلامی در همه دوران‌ها دانستند و برای تحقق آن تلاش بسیاری کردند، از همین رو شکوه جامعه اسلامی در دوران پیامبر (ص) به دلیل همین تلاش ها رقم خورد.

عقد اخوت و برادری میان مسلمانان و روحیه وحدت و یگانگی میان آنها از نخستین اقدامات پیامبر اکرم (ص) پس از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه با هدف تقویت بنیه اسلام و اتحاد مسلمانان بود.

رهبر انقلاب اسلامی (حفظه الله) به عنوان پیرو سیره رسول خدا (ص) و ائمه اطهار (علیهم السلام) در ادامه مسیر نورانی امام راحل(ره) بر وحدت اسلامی تأکید کردند و فرمودند: مراد از وحدت اسلامی، یکی شدن عقاید و مذاهب اسلامی نیست. میدان برخورد مذاهب و عقاید اسلامی و عقاید کلامی و عقاید فقهی (هر فرقه‌ای عقاید خودش را دارد و خواهد داشت) میدان علمی، بحث فقهی و کلامی است. اختلاف عقاید فقهی و کلامی می‌تواند هیچ تأثیری در میدان واقعیت زندگی و میدان سیاست نداشته باشد. مراد از وحدت دنیای اسلام، عدم تنازع است؛ «وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا» (انفال46) تنازع نباشد، اختلاف نباشد.

رهبر انقلاب اسلامی افزودند: دعوت جمهوری اسلامی این است که مشترکات میان مذاهب اسلامی برجسته و دیوارهای ساخته‌ دست دشمنان اسلام و عنادها و کینه‌ورزی‌ها برداشته شود.

اقدامی واجب، نه تاکتیکی

از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی وحدت نه رفتاری تاکتیکی در برابر دشمن، بلکه اصلی اسلامی است. در حقیقت این بیان رهبری پاسخ به آن دیدگاه‌هایی است که وحدت را صرفاً تاکتیکی یا راهبردی قلمداد می‌کنند، لذا ایشان وحدت را از واجبات و ضروریات دین مبین اسلام معرفی می کنند و می فرمایند: وحدت بین مسلمین، به 100 دلیل واجب و به 100 دلیل ممکن است تنها نسخه شفابخش برای علاج دردهای جهان اسلام باشد.

در کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی اختلافات میان دنیای اسلام، ناهماهنگی‌ها و دامن زدن به دشمنی‌ها بیماری بسیار خطرناکی است که امروز دست‌های سیاسی به شدت به دنبال تشدید آن هستند.

وحدت آغاز تمام دوستی ها و همدلی ها، همبستگی ها و اتحاد  به ویژه میان شیعه و سنی و لازم است برای حفظ آن به عنوان رمز بقای اسلام  و برادری میان اقوام و مذاهب، از تفرقه و دشمن تراشی ها جلوگیری کرد و به همه آداب و رسوم فرق و مذاهب احترام گذاشت.